Działania wojenne na pilskiej ziemi

[ziolek]

Dziękuje bardzo za odpowiedź. :)
Ktoś tu wspomniał, że w I rozbiór Polski wywołał niezadowolenie wśród pilskiej mieszości niemieckiej. Czyli od 1361 należy odjąć tę miejszość i miejszość żydowską. Zapewne jednak trudno oszacować konkretną liczbę. Chyba, że ktoś ma dostęp do takiej wiedzy?
Z kolei na zachód od Piły w Skrzatuszu była liczna miejszośc Polska.
Krótko mówiąc skomplikowane. :)

[adam]

Dwa lata po I rozbiorze, czyli w 1774 r. w Schneidemühl mieszkalo 322 Zydöw. Czyli odliczajac ta grupe spoleczna mozna powiedziec ze innych mieszkancöw bylo okolo 1000. Niestety nie ma wzmianek o narodowosci tych mieszkancöw, jest wzmianka ze byli to katolicy i luteranie.
Pozdrawiam

[adam]

Wspomnienia czlonka Volksstürmu z miejscowosci Kappe ( Kepa ).
Pan Konitzer, po przebyciu tyfusa plamistego zostal zwolniony z Wehrmachtu i po stworzeniu Volkssturmu zostaje przydzielony do tej organizacji w stopniu Hauptfeldwebel ( nie wiem jaki to stopien w jezyku polskim ). Wraz z nim do Volksstürmu z Kappe zostalo powolanych 20 mezczyzn. Wraz z wioskami: Rose ( Röza Wielka ), Krumfließer ( Pokrzewnica ), Kegelsmühl ( Kloda ), Kegelshöh ( Skrobek ) tworzyli kompanie pod dowödztwem nauczyciela z Rose ( Rözy Wielkiej ) Ericha Hinza, kapitana rezerwy. Podlegali Oni miastu Deutsch Krone. Z tego miasta tez przyjezdzali podoficerowie aby Ich szkolic w zakresie obslugi pistoletöw maszynowych, panzerfaustöw, pistoletöw i granatöw recznych. Bron ta przywozili ze soba.
Kapitan Erich Hinz zostaje powolany do Wehrmachtu, przez co kompania pozostaje bez dowödztwa.
20 stycznia 1945 r zostaje kompania ta przygotowana do walk w okolicy Wissulke ( Wiesiölka ), lecz nie dostarczono im broni ani nawet szpadli. W nocy z 25 na 26 stycznia zostaja Oni rozeslani do domöw.
Tam tez dowiaduja sie ze wieczorem 24 stycznia w lasach pomiedzy Rose i Schönlanke ( Röza Wielka i Trzcianka ) byly widziane sowieckie czolgi zwiadowcze. 27 stycznia czolgi te staly na wzgörzach w okolicy Rose ( Röza Wielka ).
Pozdrawiam.

[TW]

Tutaj szczegółowo opisano co to za szarża jest: http://panzerlehr.mojeforum.net/viewtopic.php?t=203

[ziolek]

Dwa lata po I rozbiorze, czyli w 1774 r. w Schneidemühl mieszkalo 322 Zydöw. Czyli odliczajac ta grupe spoleczna mozna powiedziec ze innych mieszkancöw bylo okolo 1000. Niestety nie ma wzmianek o narodowosci tych mieszkancöw, jest wzmianka ze byli to katolicy i luteranie.
Pozdrawiam

Można by poprzez analogie do innych okolicznych (a może nie tylko do nich) miejscowości. Zebrać dane jak było w okresie wyjściowym, czyli w II połowie XVIII w. i w latach odzyskanie przez Polskę niepodległości, bądź w roku 1945 i na tej podstawie oszacować stopień germanizacji. Być może takie opracowania już są. Ale to już dyskusja na osobny temat. ;)

[adam]

W jednym z postów wspomniałem o hrabi Bnińskim, który chciał zająć Schneidemühl w czasie "Wiosny Ludów". Czytając o tej rodzinie znalazłem taką wzmiankę:
W okresie Wiosny Ludów (1848 rok) ponownie mieszkańcy Ziemi Sadkowskiej chwycili za broń. Prezesem Komitetu Narodowego Ziemi Nadnoteckiej był Ignacy Bniński, który wspólnie z księdzem Sucharskim planował atak na Piłę. Z powodu zdrady atak się nie powiódł. Zdrajców planów bojowych sowicie nagrodziły władze pruskie. Otrzymali oni gospodarstwa rolne położone przy drodze Wyrzysk - Osiek. Osadę ich mieszkańcy ziemi krajeńskiej nazywali Wiernowo. W celu pacyfikacji regionu skierowano tutaj oddziały Netzburderów, terroryzujące miejscową ludność.
Pozdrawiam

[jarek]

W pasie działania 26. Dywizji Piechoty w rejonie komisariatu Straży Granicznej Kaczory od godziny 1. 00 Niemcy rozpoczęli działania wojenne.
Około godz. 1.00 nie opodal wsi Zelgniewo, oddalonej wówczas 8 km. od granicy państwowej, wybuchł pocisk artyleryjski.
....
Rejon podległy komisariatowi Straży Granicznej Ujście nie został zaatakowany.

W tym temacie będziemy poruszali tematykę działań wojennych w okresie 2 wojny światowej na terenie Piły i w pobliskich okolicach.

Na temat działań wojennych we wrześniu w Ujściu (oraz samej granicy polsko-niemieckiej) można znaleźć trochę informacji w opracowaniu:

http://www.cos.sg.gov.pl/downloads/plik ... 007/11.pdf

Pozdrawiam

[marasxt]

Jeszcze raz wstawiam fotkę kolegi Bwerk45:



Oraz link do fotki znalezionej w necie (niestety nie do pobrania):
http://www.viewimages.com/Search.aspx?m ... ner=Google
Godny uwagi jest tekst pojawiający się przy kursorze po najechaniu nim na fotkę oraz to, że na obu fotkach mamy zwłoki tego samego żołnierza.
Nie wiem jak Wam, ale mnie się wydaje, że moje foto posłużyło do zmontowania dla celów propagandowych fotki Damiana.

[Marek]

Czyli Rosjanie mieli dyżurnego trupa i go propagandowo podkładali w różne miejsca.

[Kanclerz]

Według mnie miejsce jest to samo, zwłoki leżą w tym samym miejscu i ułożeniu. Zmienia się jedynie ujęcie jak i oczywiście więźniowie. Nie zdziwiłbym się, gdybyśmy napotkali jeszcze inne zdjęcia z tym samym pierwszym planem.

[marasxt]

Mogło też być tak, że fotograf ustawił się ze statywem i fotografował kolejne grupy prowadzonych jeńców z tego jednego miejsca. Bo wydaje mi się, iż w oddali na foto Damiana widać kolejną taką grupkę Niemców.

[adam]

Fryderyk Wilhem III, podczas krótkiego pobytu w naszym mieście w czasie ucieczki przed Francuzami wydaje rozkaz aby gromadzić żywność w twierdzy Grudziądz i przygotować ją do oblężenia. Rozkaz ten wydał 31 października 1806 właśnie podczas pobytu w Schneidemühl.
Pozdrawiam.

[marasxt]

Walki o twierdzę w dniach 24.01 - 13.02.1945r.



A - próby opanowania Piły przez pododdziały 12 KPanc gw. w dniach 24-28.01
B - rano 28.01
C - 30.01
D - 02.02
E - rano 04.02
F - rano 07.02
G - wieczorem 09.02
H - wieczorem 12.02
I- w południe 13.02
J - wyjście z twierdzy ocalałych sił garnizonu 13.02 o godz.22.

[adam]

Podczas Powstania Wielkopolskiego 2 stycznia 1919 r. przez powstańców zostaje zajęty Wyrzysk. Niemiecki starosta zostaje aresztowany. W mieście znajdowało się wielu powstańców nie będących mieszkańcami tych terenów. Planują oni atak w kierunku Krajenki i zajęcie lini kolejowej Pila - Złotów. Trzech młodych Niemców z Wyrzyska próbuje dostać się do Schneidemühl i wezwać pomoc. Dwóm się to udaje, natomiast jeden zostaje schwytany przez powstańców i podczas próby ucieczki zabity. Z Schneidemühl zostaje wysłana lokomotywa z wagonem pełnym broni. Na stacji Freimark (Krostkowo) broń ta zostaje wyładowana przez Niemców i w leśniczówce Grünenberg koło Wyrzyska rozdzielona wśród niemieckich mieszkańców. Wysoka zostaje zajęta przez powstańców, lecz zostali oni wyparci przez ochotników z 149 pułku piechoty stacjonującego w Schneidemühl. Do walk włączają się także cywile niemieccy. Walki o miejscowość Wysoka były zacięte. 6 stycznia kilku oficerów z 149 I.R. wraz z 40 innymi osobami zaatakowali Białośliwie w którym znajdowali sie powstańcy. Po wyparciu powstańców utworzono obronę obywatelską ze 150 mężczyzn i odpierano ataki powstańców. Jak ważne było zajęcie Białośliwia świadczy fakt wydania nagrody za pojmanie komendanta obrony niemieckiej Ulrich i innego oficera o nazwisku Kegel w wysokości 1000 marek, co jednak nie dało pożądanych rezultatów.

[adam]

Wspominałem wcześniej o hrabim Binskim, który planował odbicie Piły w czasie Wiosny Ludów, lecz został zdradzony, a zdrajcy otrzymali w nagrodę gospodarstwa, które tworzyły kolonie Wiernowo. Znalazłem parę innych informacji: osoby, które doniosły do władz pruskich o zamiarach hrabiego to "landwerzyści" z 3 batalionu 14 pułku Obrony Krajowej stacjonującego w Schneidemühl. Byli to Polacy: Franciszek Budnik, Wojciech Budnik, Marcin Dziobek, Franciszek Heidak, Walenty Poida i Niemiec Peter Bahnke. Każdy z nich otrzymał po 3 ha pola uprawnego, 2,5 ha łaki oraz budynki. Na 6 lat zostali zwolnieni z opłat. Jednakże z czasem z powodów zgonów i ślubów właściciele tych gospodarstw sie zmienili. Kolonia ta po niemiecku nazywała się: Königs- Treue, po polsku Wiernowo. Położona była 2 km od Wyrzyska w kierunku na Osiek. Jestem bardzo ciekawy czy ta kolonia istnieje jeszcze? Może ktoś zna te tereny?

[marcinucha]

Wspominałem wcześniej o hrabim Binskim, który planował odbicie Piły w czasie Wiosny Ludów, lecz został zdradzony, a zdrajcy otrzymali w nagrodę gospodarstwa, które tworzyły kolonie Wiernowo. Znalazłem parę innych informacji: osoby, które doniosły do władz pruskich o zamiarach hrabiego to "landwerzyści" z 3 batalionu 14 pułku Obrony Krajowej stacjonującego w Schneidemühl. Byli to Polacy: Franciszek Budnik, Wojciech Budnik, Marcin Dziobek, Franciszek Heidak, Walenty Poida i Niemiec Peter Bahnke. Każdy z nich otrzymał po 3 ha pola uprawnego, 2,5 ha łaki oraz budynki. Na 6 lat zostali zwolnieni z opłat. Jednakże z czasem z powodów zgonów i ślubów właściciele tych gospodarstw sie zmienili. Kolonia ta po niemiecku nazywała się: Königs- Treue, po polsku Wiernowo. Położona była 2 km od Wyrzyska w kierunku na Osiek. Jestem bardzo ciekawy czy ta kolonia istnieje jeszcze? Może ktoś zna te tereny?

Wiernowo istnieje i ma się dobrze.

Kiedyś Polacy chcieli zmienić nazwe z Wiernowo na Zdradziejewo ale jakoś nie wyszło :)

Wiernowo jest tuż za Wyrzyskiem w kierunku na Osiek. Z jednej strony ulicy jest Wiernowo z drugiej Karolewo.

[adam]

Marcinucha dziękuje za odpowiedź, pozdrawiam adam.

[ziolek]

Mam małe pytanko.

Czy komuś znany jest fakt istnienia szpitala polowego na ulicy Kondratowicza (w pierwszym i drugim budynku po lewej stronie patrząc od ulicy Reja)?

[Konstantyn XI Dragazes]

Chciałbym podzielić się z wami moimi spostrzeżeniami związanymi z jednostkami walczącymi w Pile...Które są wymieniane w kilku pozycjach,a budzą moje wątpliwośći.Chodzi mi o:

48 Pułk Piechoty Zmotoryzowanej Brygady Wiking.Po pierwsze w nomenklaturze niemieckiej nazwa pułków zmotoryzowanych została zastąpiona w 1943 roku nazwą Grenadierzy Pancerni(miało to zaznaczyć elitarność tych związków)Po drugie 48 Pułk Grenadierów Pancernych był w składzie 23 Ochotniczej Dywizji Grenadierów Pancernych SS Nederland(od 43.X do II.1945 była ochotniczą Brygadą Gren Panc, może stąd autorowi wzięła się nazwa „Brygada”)Dalej co do 48 Pułku „General Seyffrat” wchodził on w skład Grupy Bojowej „Scheibe” (od nazwiska dowódcy) która walczyła w okolicach Okonka i Jastrowia –jej zadaniem było iść na pomoc a później wzmocnić na linii Jastrowie-Podgaje 15 Dywizje Grenadierów Pancernych SS(Łotewska)…Część historyków w swoich opracowaniach podaje że właśnie żołnierze tej formacji wraz z Łotyszami brali udział w mordzie na Polskich żołnierzy w Podgajach..Co do Dywizji Wiking nigdy nie była Brygadą, została utworzona z pułku „Germania” od razu jako 5 Dywizja Zmotoryzowana SS (9. Pułk Grenadierów Pancernych SS "Germania"
10. Pułk Grenadierów Pancernych SS "Westland"- w nim służyli Holendrzy)(1940)W okresie grudnia 1944 została wysłana z pod Warszawy w składzie IV KPanc na Węgry..Bardziej bym się skłaniał że jakaś kompania z 48 PułkuGren.Panc SS walczyła w Pile a nie z SS-mani z Wikinga… Problemem jest to że w jednej jak i drugiej służyli Holendrzy…

Teraz bardziej przejdę w sferę domysłów ..Chodzi mi o 25 Pułk Grenadierów Pancernych 12DPanc który miał wejść skład obrony Piły..Szlak bojowy i podporządkowanie 12DPanc w 1944-1945 wyglądał w przybliżeniu .1944.VII 2 A LV KA(GA Środek),VIII.1944 wchodzi w skład 3 APanc XXXIX KPanc.1944.X zostaje przekazana do GA Północ 18A XXXIX KPanc . w Kurlandii zostaje okrążona i poddaje się w maju 1945.W opracowaniach które przeglądałem nie było żadnej jednostki z 12Dpanc która została ewakuowana z okrążenia .. .. Jak ktoś ma więcej informacji na temat 25 Pułku jak i 12DPanc to niech da znać!!!!

[TW]

W 1935 roku w Schneidemuhl stacjonował jeden z pododdziałów (3 bat.) 25 pułku piechoty. W/g Lexikon der Wehrmacht m. inn. w oparciu o ten batalion sformowano 96 pp dla którego Schneidemuhl bylo garnizonem macierzystym. Jeśli zaś chodzi o wymieniany wśród jednostek twierdzy 25 grenadier regiment to możliwe, że to historyczna nieścisłość. Niewątpliwie wspomniany 25 pułk już jako 25 panzergrenadier regiment zakończył wojnę w Kurlandii.

[Konstantyn XI Dragazes]

12 DPanc. została przeformowana z 2 Pomorskiej DP w Szczecinie.W okresie gdy została okrążona w Kurlandii wraz z 4DPanc i 14 DPanc(do tego sześć lub siedem Brygad Dział Szturmowych i 510 B.Czołgów Ciężkich) tworzyły siły pancerne GA "północ".w czasie walk 4Dpanc została wycofana z linii frontu(8 stycznia) i przerzucona drogą morską do Gdańska(nie jestem pewien ale ewakuacja została przeprowadzona pod koniec stycznia),zostawiając cały sprzęt ciężki dla 12 i 14DPanc- w tym 32 panzer IV,40 panter,11 niszczycieli czołgów i 300 transporterów...Musimy pamiętać że w DPanc "wzór 1944" było etatowo 290 transporterów ....Czyli bez problemu można było uzbroić 2 pułki..Jak chodzi o 25 Pułk Gren.Panc,to może w Pile bronił się jakiś Batation Szkolny lub Zapasowy tej dywizji????!!!
PS. Za informację od kolegi TW dziękuję!!!

[ziolek]

Coś co znalazłem na rosyjskich stronach: http://il2.is74.ru/airwar/militera-mirr ... mh/05.html W części poświęcone jest walkom w Pile. Nie wiem tylko na ile to literacka fikcja, a na ile opis tych wydzarzeń dokonany przez świadka. Może mając kiedyś więcej wolnego czasu pokuszę się o przetłumaczenie. ;)

Pozdrawiam.

[ziolek]

Mam małe pytanko.

Czy komuś znany jest fakt istnienia szpitala polowego na ulicy Kondratowicza (w pierwszym i drugim budynku po lewej stronie patrząc od ulicy Reja)?

I coś się chyba wyjaśniło. Dziś do naszego miasta zawitała Niemka dawniej mieszkająca w Pile. Osobiście z nią nie rozmawiałem. Rozmawiała inna osoba która jako tako zrozumiała jej niemiecki. Ponoć na rogu Reja i Kondratowicza stały nie isteniejąć już dwa domy. Być może to w nich był ten szpital spalony następnie przez Rosjan?

[Konstantyn XI Dragazes]

A teraz z innej beczki… Ostatnio zakupiłem książkę „Kurlandia 1945” Franza Kurowskiego wydawnictwa Bellona Warszawa 2008 na okładce której jest zamieszczone słynne pilskie zdjęcie kolumny naszych „wyzwolicieli” maszerujących koło Deutsche Bank!!! I tak pan z gitarą jest znany już w całej Polsce!!!! HEHE :P

[Jerzyk]

Adamie!
skoro jak piszesz masz dostęp do archiwów z okresu po I-szej wojnie światowej to mam prośbę. Czy mógłbyś poszperać w okresie "plebiscytu" bodajże są to lata 1920??? a może inne?!
Widzisz żyłem w latach 1946 i dalej blisko ludzi (zarówno Polaków jak i Niemców - wtedy mówiło się na nich autochtoni), którzy z Piła byli związani od przełomu wieków, od kilkudziesięciu lat i w rozmowach z nimi, których podobnie jak dziś moje wnuki nie bardzo słuchałem. Ale pewne fakty zapamiętałem. A mało tego zdarzało się później, że i czytałem o nich tu i tam.
Dodam tylko, że ojczym mój urodził się w Schneidemuhl (11.03.1913) przy dzisiejszej ul. Walki Młodych - w domu o numerze powyżej 100 - wielokrotnie dom ten mi pokazywał.
Dodam tylko, że ojciec jego był kierownikiem pociągu i od lat przed I-szą wojną związany był z pilskim dworcem kolejowym.
A jako, że właśnie w tym plebiscycie brał udział jako Polak musiał Piłę (Schneidemuhl) - opuścić... Ale może o tym innym razem.
ESTETÓW PRZEPRASZAM, ŻE BYĆ MOŻE ZNOWU ZDARZYŁO MI SIĘ NIE TRZYMAĆ WĄTKU (nie trzymać tematu) choć, bo ja wiem?!!!