Od Lima do Su-22 - mały zarys pilskiego lotnictwa

[Aragorn]

W końcu lat 70. pojawiła się pilna potrzeba zakupu nowych samolotów uderzeniowych dla ówczesnych Wojsk Lotniczych. Polska z przyczyn ekonomicznych odwlekała decyzję o zakupie następcy wysłużonych Limów. W 1982 wybrano wreszcie samoloty Su- 22 M3 z silnikami R- 29BS- 300. Dopiero na początku 1983 zaoferowano Polsce Su- 22M4 z silnikami AL- 21F3 i te samoloty zostały ostatecznie zakupione. Przewidziane do przezbrojenia pułki 6, 8 i 40 eksploatowały do tej pory poddzwiękowe Limy. Lotniska, z których operowały- Pile, Mirosławcu i Świdwinie nie dysponowały odpowiednią infrastrukturą. Wymagały rozbudowy i modernizacji. Należało wyremontować i powiększyć pasy, drogi kołowania, stojanki. Wybudować trzeba było także nowe strefy rozśrodkowania ze schronohangarami ( do tej pory samoloty stały pod gołym niebem w obwałowaniach ziemnych ), składy MPS, hangary do prac okresowych, zaplecze do urządzeń radiotechnicznych itd. W 1982 przystąpiono do modernizacji lotniska w Pile. Jako pierwszą do przezbrojenia wskazano jednostkę z Piły. W 1984 rozpoczęto kompletowanie grupy pilotów i techników przewidzianych do przeszkolenia na Su- 22. W kwietniu tego roku wysłano skompletowaną grupę na dwumiesięczne szkolenie do Krasnodaru. 6 pułk myśliwsko- bombowy jako pierwszy otrzymał samoloty Su- 22. 30 kwietnia 1984 odbyły się ostatnie loty na Limach. We wrześniu większość z nich przekazano do Babimostu, reszta trafiła na złom. 13 listopada 1984 rozpoczęto przebazowywanie 11 samolotów Su- 22 do Piły. Na miejscu przejmował je personel 2 eskadry. Jako pierwszy lądował na macierzystym lotnisku mjr pil. Bogdan Likus. Do Piły powróciła także ekipa techników. Kolejne maszyny były już przejmowane na macierzystym lotnisku 6 plm- b przez świeżo przeszkolony w Oleśnicy personel 1 eskadry. Druga partia Su- 22 dotarła z początkiem 1985. Do Piły przebazowała się radziecka grupa serwisowa. Pozostawała tam do 1986. 6 plm- b otrzymał wzmocnienie kadrowe nowymi pilotami przechodzącymi z jednostek wyposażonych w samoloty MiG- 21 i TS- 11. Trzon kadry stanowiła pierwsza grupa przeszkolonych w Krasnodarze instruktorów 7 pułku, wcielonych teraz do pilskiej jednostki. Ostatecznie proces wyposażenia jednostki w nowe samoloty zakończył się w marcu 1986. Wtedy to 6 plm- b uzyskał pełne ukompletowanie. Na stanie jednostki z końcem marca tego roku znajdowało się 45 samolotów Su- 22, podzielonych między 3 eskadry. Było wśród nich 36 samolotów wersji M4 pochodzących z 23, 24, 27 i 29 serii produkcyjnej oraz 9 wersji UM3K z 66, 67 i 68 serii. Tak duża liczba szparek wynikała z zadań szkoleniowych, jakie spoczywały na pułku. Od marca 1985 szkolenie w powietrzu ruszyło pełną parą. Zazwyczaj odbywano około 10 lotów dwusterem, po którym następował samodzielny lot. W maju 1985 wykonywano loty na poligon, rozpoczęto loty na małej wysokości ( zazwyczaj 200 m. ) i loty w szykach. Trenowano także przechwycenia i walki powietrzne. Z końcem roku rozpoczęto też loty nocne. Również w 1985 podjęto próby uruchamiania samolotów bezpośrednio w schronohangarach. Na lotnisku dostosowano częściowo dwa z nich. Próby wykonywał mjr pil. Lech Budzisz. Okazało się że w nieprzystosowanych do tego zadania schronach jest to trudne. Brak było odpowiedniego systemu wentylacji i innych instalacji, tak że schron musiał być otwarty i otoczony wianuszkiem samochodów specjalnych. Dodatkowo obawiano się, że uruchomienia silnika nie wytrzyma posadzka. Ostatecznie próby przerwano. W początkowym okresie eksploatacji bardzo dużą awaryjnością cechowała się ówczesna awionika. Okazało się że przyczyną awarii była zbyt dużą wilgotność powietrza ( dochodząca do 98 % ) w schronohangarach. Udało ją się ostatecznie zmniejszyć. W 1986 pułk osiągnął gotowość operacyjną. Również w tym roku, 9 sierpnia stracono sukę, a pilot bezpiecznie katapultował się, używając po raz pierwszy w Polsce fotela K- 36. 23 pazdziernika stracono w katastrofie pierwszego pilota i samolot. Ostatecznie pełną gotowość bojową jednostka osiągnęła w 1990, kiedy to wszyscy piloci osiągnęli klasy pierwszą lub mistrzwoską. 2 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko- Bombowego w skła której wchodził 6 plm- b dysponowała na lotnisku w Pile 2 Polowymi Warsztatami Lotniczymi. PWL otrzymały zakupiony wraz z samolotami odpowiedni sprzęt diagnostyczny i remontowy. Wykonywały one na Su- 22 prace okresowe co 100, 200 i 400 godzin. W latach 1997- 98, rozdysponowano pomiędzy 7, 8 i 40 pułk, sprzęt z rozformowywanego 6 plm- b. 6 plm- b został rozformowany 31 grudnia 1998 roku. Tradycje pilskich tygrysów 6 plm- b przejęła 6 eskadra lotnictwa taktycznego- Powidz.

[Aragorn]

Fotografie przesłane przez jednego z forumowiczów -EREN-a, jeśli ktoś ma inne fotki związane z pilskim lotniskiem, proszę o podzielenie się z nami poprzez wysłanie je na adres strony lub samodzielne umieszczenie takowych na stronie. Chodzi oczywiście o czasy, kiedy stacjonowały w Pile wojska lotnicze.

[obserwator]

Świetne fotki. Nie miałem pojęcia, że pilscy lotnicy mieli taką fantazję. "Góra" na to pozwalała? W pamięci obraz naszego socjalistycznego lotnictwa pozostał poważny i tajemniczy. Dopiero na 50-lecie pułku zobaczyłem samolot bojowy z bliska...

[ADAM miłosnik 6plmb]

Witam serdecznie miłosników 6plmb :D




Na jednym ze schronohangarów po dawnej świetności pozostało tylko to...



:(

[EREN]

Odbiegając leciutko od tematu, .... Myślał ktoś kiedyś o założeniu stowarzyszenia miłośników lotnictwa (lub 6 plmb) w Pile, przecież sympatyków lotnictwa (bądź ludzi związnych kiedyś z 6 pułkiem) w Pile nie brakuje, co prawda strasznie sie z tym ukrywają i nie wiadomo dlaczego... ale może dzięki wspólnym wysiłkom uda się zmobilizować przynajmniej cześć tych osób...

Pozdrawiam :)

[ADAM miłosnik 6plmb]

Świetny pomysł!!! Jestem za!!! :D

[ADAM miłosnik 6plmb]

Czy ktoś ma jakieś pamiątki po 6PLMB??? Dwie naklejki i naszywka pilota:

[Roto]

Tak btw. to mój ojciec pracował tam kiedyś był mechanikiem i naprawiał silniki w SU i Iskrach do 1999 r. jednakże przeniósł się na Kaszuby i mam tylko Kaszubskie Naszywki, poszperam jeszcze może coś znajde i zeskanuje.
Pozdrawiam
Roto~~

[RL]

Witam
www.foxbat.ru/maks/su22_poland/su22_poland_01.htm
Miłego oglądania.

[ADAM miłosnik 6plmb]

Tyle szukałem na necie ale tego nie widziałem REWELLA!!! Szkoda, że w kolorku nie ma... :!: :!: :!:
Mam coś jeszcze... :!:

[Aragorn]

Pamiątka po pilskim lotnictwie. Jeszcze istnieje ale jak długo?

[ADAM miłosnik 6plmb]

Znalazłem coś jeszcze... pamiątki

[ADAM miłosnik 6plmb]

Jeszcze coś udało mi się wygrzebać...

[ADAM miłosnik 6plmb]

To też jest pamiątka ale już tylko moja... :wink:

[Defcon One]

Odbiegając leciutko od tematu, .... Myślał ktoś kiedyś o założeniu stowarzyszenia miłośników lotnictwa (lub 6 plmb) w Pile, przecież sympatyków lotnictwa (bądź ludzi związnych kiedyś z 6 pułkiem) w Pile nie brakuje, co prawda strasznie sie z tym ukrywają i nie wiadomo dlaczego... ale może dzięki wspólnym wysiłkom uda się zmobilizować przynajmniej cześć tych osób...

Jestem jak najbardziej za. Świetny pomysł. Tylko pytanie: Czy to by miało być oficjalne stowarzyszenie czy nieoficjalne? Jeśli oficjalne, kto by się podjął całej papierkowej roboty? A może by się tak najpierw spotkać? Omówić względne cele działalności stowarzyszenia etc.

[EREN]

Odbiegając leciutko od tematu, .... Myślał ktoś kiedyś o założeniu stowarzyszenia miłośników lotnictwa (lub 6 plmb) w Pile, przecież sympatyków lotnictwa (bądź ludzi związnych kiedyś z 6 pułkiem) w Pile nie brakuje, co prawda strasznie sie z tym ukrywają i nie wiadomo dlaczego... ale może dzięki wspólnym wysiłkom uda się zmobilizować przynajmniej cześć tych osób...

Jestem jak najbardziej za. Świetny pomysł. Tylko pytanie: Czy to by miało być oficjalne stowarzyszenie czy nieoficjalne? Jeśli oficjalne, kto by się podjął całej papierkowej roboty? A może by się tak najpierw spotkać? Omówić względne cele działalności stowarzyszenia etc.

Czemu by nie?
Ale wierzysz w to że znajdą się chętni...? bo ja jakoś nie bardzo.
Ja już należe do dwóch stowarzyszeń. Jednego o charakterze historycznym (naszego regionu) a drugiego o charakterze lotniczym, którego jestem prezesem. Wiem jak to jest.
Ale Defcon One jeśli chcesz to działaj, jestem ZA. A i członkiem nast. stow. zostanę z miłą chęcią. Tymbardziej jak miało by to być Stowarzyszenie np. miłośników byłego 6plmb.

Pozdrawiam i powodzenia.

[polar123]

Na stronie FOXBAT.RU jest super galeria fotek z 1988r. zrobionych w 6 Pułku autorstwa Grzegorza Skowrońskiego.

[maniek]

Czy ktoś się orientuje ile Su-22 jeszcze lata w Polsce? O ile oczywiście latają bo się nie interesuje aż tak bardzo.

[EREN]

Obecnie lata ok. 35 sztuk (stan się ten niemalże co dzień zmienia, bowiem maszyny są remontowane, przechodzą prace okresowe bądź ulegają drobnym awariom które wykluczają ich z lotów na pewien okres)
Użytkowane są w trzech eskadrach lotnictwa taktycznego 7 i 40 w Świdwinie oraz w 8 w Mirosławcu (do końca 2009 r.).

[JAROLPH>]

Samoloty te są już na wykończeniu w zasadzie już nie powinny latać, mają sztucznie przedłużane resursy, często jest praktykowany kanibalizm co co prawda jest dozwolone pod warunkiem że należycie się to robi. Po prostu bazy w Świdwinie Mirosławcu i Powidzu po prostu nie miały by sensu bytu gdyby wycofano je z lotów. Kiedyś to był dobry samolot. Wiem bo pracowałem przy ich obsłudze i jestem miłośnikiem lotnictwa, co do założenia klubu miłośników 6 pułku jestem za.

[mariusz1983]

Witam serdecznie.
Zacząłem niedawno dopiero interesować się historią pilskiego lotniska. Ostatnio będąc na nim zauważyłem, że brakuje ochronnych blach na CPPS chroniących nasyp ziemny. czy może ktoś wie kiedy zostały zdemontowane, a może po prostu złomiarze byli szybsi??? I jeszcze jedno pytanie bardzo techniczne. W jaki sposób jest wyrzucany z SU-22 ten spadochron hamujący i jak zostaje odczepiony??

[JAROLPH>]

Nikt nie odpowiada to postaram się tak trochę ogólnikowo opowiedzieć gdyż ja zajmowałem się fotelem katapultowym.
Za kadłubem znajduje się pojemnik do którego wkłada się wcześniej przez grupę spadochronową spakowaną czasze na specjalnej maszynie na końcu znajduje się pilocik na sprężynie koniec linek czaszy jest zakończony hakiem technik wsuwa zasobnik z czaszą i podpina hak do zamka pneumatycznego i odbezpiecza pilocika który jest zakończony sprężyną, pilot po wylądowaniu w celu szybszego wyhamowania i mniejszego zużycia hamulców specjalną dźwigną uruchamia zawór pneumatyczny który otwiera zasobnik z którego wyskakuje pilocik wypełnia się powietrzem przez co wyciąga czasze główną. przy końcu pasa startowego stoi dwóch spadochroniarzy jeden z nich stoi z podniesioną ręką i gdy samolot jest już wyhamowany i w pobliżu tej ekipy pilot dostaje znak do zrzucenia czaszy (która jest natychmiast usuwana z pasa) poprzez uruchomienie kolejnego zamka, tak to wygląda ogólnie, symboli zamków i spadochronów nie podam bo nie pamiętam może jakiś technik się odezwie to bardziej fachowo się wypowie ja jak wspomniałem siedziałem w innej dziedzinie.

regards

[mariusz1983]

Dziekuję za wyczerpującą odpowiedz w pełni mnie satysfakcjonuje.

[ziolek]

Czyżby świat był aż tak mały?

Niedawno logując się na portal Nasza Klasa wśród na jednym ze zdjęć ostatnio dodanych innych nieznanych mi użytkowników ujrzałem znany mi z dzieciństwa obiekt. Po powiększu okazało się iż jest to SU22 o numerze 7307 z jak przypuszczam emblematem pilskiego pułku(tygrysek). Nie czekając długo napisałe do nieznanej mi kobiety i licząc na życzliwość (polscy internauci są bardzo nieżyczliwi!) zapytałem osobę, która dodała zdjęcie o to gdzie zdjęcie zostało zrobione. Pani wkrótce mi odpowiedziała pisząc mi, że w Nadarzycach.

Na fotografi widać, że samolot ten jest już tylko eksponatem stojącym obok innego samolotu eksponatu.

Czy faktycznie samolot o tym numerze służył w Pile?

[EREN]

Tak służył i to przez bardzo długi okres. Po rozwiązaniu Pilskiego pułku trafił to 7 plbr z Powidza gdzie otrzymał żółte numery boczne (które poźniej zostały znów przemalowane na czerwono).
Z Powidza samolot ten trafił do 8 plmb w Mirosławcu (poźniej 8 elt) gdzie służył do ostatniego lotu. Jeszcze podczas przynależności do Pilskiego pułku otrzymał na przodzie kadłuba godło eskadry 6 plmb oraz na stateczniku pionowym z lewej strony emblemat okolicznościowy z okazji 50 lecia 2 DLMB.
Samolot również uczestniczył w pierwszych posko-amerykańskich ćwiczeniach "Orli Szpon 97" w Powidzu podczas którego otrzymał biały pas identyfikacyjny z tyłu kadłuba. (resztki tego pasa oraz oryginalne godła 6 plmb zachowały się po dzień dzisiejszy) Samolot zakończył swoją lotniczą karierę w Mirosławcu skąd zdemontowany drogą kołową przetransportowano do 21 Centralnego poligonu lotniczego w Nadarzycach gdzie zasilił zbiory miejscowego skansenu przy wieży kontroli lotów).

Dodać należy że jest to drugi - najładniejszy (razem z 3620) egzemplarz Su-22 z pilskiego pułku który zachowuje swoje oryginalne barwy z czasów służby w 6 pułku.