Pilskie schrony OPL

[Rekkeswind]

Czy to byl schron? raczej niemozliwe, jaki to schroch buduje sie czesciowo nad powierzchniä i przykrywa sie ziemia?

O ile się orientuję, to zdecydowana większość niemieckich schronów dla ludności cywilnej tak właśnie wyglądała: niewielka wypukłość powierzchni gruntu pokryta ziemią (trawą) z pojedynczym wejściem w postaci drzwi lub włazu. Sporo ich zostało do dziś np. w Szczecinie.

[Bocian]

Według opisu, był on podobny do schronu pod dzisiejszym mcDonaldem.

[pavvlo]

Myślę podobnie jak Bocian, wszystkie znane mi schrony różnią się miedzy sobą tylko niewielkimi detalami (oczywiście poza schronem na Placu Zwycięstwa). O schronie przy kościele Świętej Rodziny (jeżeli mnie pamięć nie myli) czytałem chyba w Stukowskim że został lekko trafiony podczas ostrzału Piły przez sowietów ale dla pewności poszukam tego fragmentu i zacytuję aby nie wprowadzać nikogo w błąd.

Dla pewnego obrazu jak takowe schrony wyglądają zamieszczam poniżej schemat schronu pod McDonaldem. Nie rożni się on za wiele od innych pozostałych mi znanych.


Skala 1:100

Schemat wykonał Jacek Semrau.

[Bocian]

O, to ten schron miał drugie wyjście?

[czeslaw]

Zdjęcie z lat 1942-44. Budowa "szaletu" :D :D.
Co do drugiego schronu to jeśli mnie pamięć i wzrok nie zawodzi to znajdował się w miejscu dzisiejszej plebanii.

Pozdrawiam

[pavvlo]

Znalazłem ten fragment, wynika z niego że schron został trafiony w wyniku bombardowania lotniczego.

Spostrzegłem, że dostałem trochę. Kulejąc, przedostałem się za resztkami murów przecznicą i tam znalazłem mój oddział. Jak on się skurczył! Ranni zostali opatrzeni, a podporucznik wysłał mnie do głównego punktu opatrunkowego. Poszedłem ulicą Berliner Str. (dzisiejsza Al. Woj. Polskiego) w kierunku miasta. Po drodze spotkali mnie młodzi żołnierze, którzy tam podążali. Ich to spytałem się o drogę do tego punktu - szkoły Moltke’go (dzisiejsza "Budowlanka").
"Nieźle" - powiedział lekarz w piwnicy, potem opatrzył górną część uda.
Zostałem wysłany do bunkra na prawo od kościoła św. Rodziny. Był on częściowo już zajęty przez rannych. W nocy przyszedł sanitariusz z żywnością i powiadomił, że nareszcie po dłuższej przerwie, doszło do wywozu rannych. Ale tylko dziesięciu z nas zostało wyniesionych. Najbliższego popołudnia zostałem obudzony przez straszny i głośny wrzask. Gruchnęło i trzasnęło - silniki samolotowe brzęczały - ziemia zaczęła dygotać, ściany chwiały się, świece po gasły. Czułem, że ściany obok mnie osuwają się, a sufit zarywa. Byłem zasypany. Ale za sobą widziałem blask światła dziennego. Wkrótce zostałem ostrożnie stamtąd wydobyty. Bunkier został uprzątnięty i zagrodzony.

Źródło: Dr Joseph Stukowski - "Do końca w Pile".
Tłumaczenie: Bogdan JAROSZEWICZ

I jako ciekawostkę zamieszczę jeszcze jeden króciutki fragment obrazujący sytuację jaka miała miejsce w bliskim sąsiedztwie kościoła.

Bomby lotnicze spowodowały śmierć wielu rannych znajdujących się w okopach przeciw odłamkowych przy kościele św. Rodziny.

[Tom]

Zdjęcie z lat 1942-44. Budowa "szaletu" :D :D.

O...? Czesław, Czym jest twój podpis ?

1. Nie pisałem, że wybudowano tam szalet, ale że tam był ! w latach 70-tych!
Poza tym mieszkałem w pobliżu kiedy budowano Plebanie, pamiętam.
Przy wykopach nie zauważyłem aby rozbierano betonowe uzbrojenia.
Proszę nie zapomnieć, że obecny teren Plebani został powiększony ok. 15-20m Płot przesunięto,
a "piaskownica" pozostała za płotem, czy o tej piaskownicy pisano tu?

2. Jeśli Schron był przy kościele to powinien być w granicach dawnej działki kościelnej, czyli na placu między Plebanią, a Kościołem. Dawne ogrodzenie kończyło się w połowie dzisiejszej Plebanii.
Po rozbudowie Plebani płot przesunięto w kierunku Północnym, czym zmniejszono znajdujące się tam podwórko.

3. Przypuszczam, że Schron ten pozostał, a nad nim obecnie jest płot, nowa granica działki.
Ja tego schronu od północnej strony już nie pamiętam, ale słyszałem, że był bliżej bloku za dawnym Płotem Kościoła. Chyba nie sprawi to komukolwiek z zainteresowanych zrobić wizję lokalną porównania terenu, jeśli mnie pamięć nie myli powinna być tam wykorzystana dziwna różnica w wysokości terenu
od strony północno-wschodniej. Ale czy ten schron jeszcze tam jest ? nie wiem. Dokładną odpowiedź zna na pewno Urząd Miejski.

Pozdrawiam
Tom

[dizel]

Ciekawe czy ten schron łączył się ze schronem pod budynkiem z arkadami na Kilińskiego (ten daszek w podwórzu obok piaskownicy) czy były to zupełnie oddzielne obiekty?

[czeslaw]

Tom zauważ, że słowo szalet jest w cudzysłowie i do tego uśmieszki. Fotka w oryginale ma podpis:" Schneidemühl, Neue katolische Kirche, Kirche von Süd - Osten, Luftaufnahme, Neg.Nr..... Aufnahme 1942/1944. " Jeśli uraziłem sorki.
Pozdrawiam

[Jarek63]

Witam. Od dłuższego czasu obserwuję ten temat i chcę wrzucić swoje trzy grosze. I tak: wejście do "schronu" po stronie plebanii nie było na wysokości wież kościoła jak podaje Tom. Akurat to wejście było od strony ul. Kilińskiego. Na wysokości wież było wejście do "schronu" pod drugiej stronie. W latach 60-70 tych w partii wejściowej tych budowli urządzone były szalety. Do pozostałych części nie było dostępu. Czy obiekty te były schronami - nie wiem. W trakcie budowy plebanii byłem świadkiem jego rozbiórki i zasypania. Konstrukcja obiektu: ściany z cegły pełnej ceramicznej strop odcinkowy, czyli belki stalowe, a pomiędzy nimi cegła, wejście na powierzchni z cegły ceramicznej strop prawdopodobnie taki jak pozostałej części, wejście nie za szerokie max. 1,00 m, drzwi pojedyncze. Nie pamiętam czy stalowe, czy drewniane. Być może schron bliżej ul. Buczka wybudowano w latach 40-tych XX w. Jednak ten przy plebani był starszy, świadczy o tym jego konstrukcja. Ponadto w trakcie rozbiórki ściany wewnętrzne schronu pokryte było o dziwo płytkami glazurowanymi w kolorze białym i niebieskim, identycznymi jak w tunelach dworca PKP. "Schron" był również zalany wodą, oceniam na 0,50 m do 0,80 m, gdzieś na wysokości obecnego wejścia na plebanię skręcał w kierunku ul. Sikorskiego. Co do drugiego "schornu po przeciwnej stronie na obniżeniu około wejścia do dawnej zachrystii pod płytą betonoową lub żelbetową było dodatkowe wyjście. Nie wiem czy na dzień dzisiejszy widoczne.
Chyba trochę namieszałem ?!

[Jarek63]

Pokazany schemat przez pavvlo tak naprawdę nie jest schronem lecz zakrytą szczeliną przeciwlotniczą.

[pavvlo]

Ciekawe czy ten schron łączył się ze schronem pod budynkiem z arkadami na Kilińskiego (ten daszek w podwórzu obok piaskownicy) czy były to zupełnie oddzielne obiekty?

Pomimo mojej wybujałej wyobraźni myślę że to raczej niemożliwe. Wszelkie schrony przy domowe są u nas zazwyczaj samodzielnymi konstrukcjami. Co do wolno stojących schronów OPL mam pewne przesłanki że pojedyncze egzemplarze mogłyby być ze sobą powiązane.

[Jarek63]

Schron pod budynkiem pod "arkadami" nie ma połączenia z innymi. Tak jak zauważył pavvlo były związane z konkretnym budynkiem. Wolno stojące to przede wszystkim nie schrony, a szczeliny przeciwlotnicze.

[Tom]

Jarek63!

I tak: wejście do "schronu" po stronie plebanii nie było na wysokości wież kościoła jak podaje Tom.

Trochę namieszałeś, nie pisałem o schronie - Szaletach po stronie gdzie dzisiejsza Plebania, tylko po przeciwnej, gdyż tam wielokrotnie byłem. A co do miejsca gdzie stoi Plebania nie pamiętam. Mimo, że widziałem wykopy po budowę, chyba mnie ominęło możliwość zobaczenia rozbiórki schronu.

Tom

[lukas]

Witam.

Ja pamiętam to tak:
wejście od ul Kilińskiego, 2 bliźniacze schrony po lewej i prawej stronie kościoła zaczynające się, po lewej na wysokości zachrysti, po prawej na wysokości salki katechetycznej (religia ze szkoły usunięta została bodaj w roku szkolnym 59-60, nie jestem pewny, potem 2 może 3 lata odbywała się na plebani przy Janach następnie została przeniesiona do św. Rodziny), po obu stronach kończyły się na wysokości wejścia głównego do kościoła. Lewy był uszkodzony, w nim nie byłem, prawy był nie uszkodzony obejrzałem cały, później do czasu modernizacji na szalet był zabezpieczony solidną kratą. Nad ziemię wystawały około 1 m. Mając na uwadze schron na górnym czy też pod urzędem, te były bardzo biednymi braćmi.

Pozdrawiam

[dizel]

Na ulicy Witosa 1 za Makiem przy wejściu do kamienicy jest taka przybudówka. Czy to wejście do schronu czy tylko piwnicy?

[skinspila]

Jest to standardowe wejście do piwnic.

[mathias]

Dizel, piwnica bo sam widziałem ją otwartą. Często chyba robiono je tak na dworze, prawda?

[Asmo]

Może nie dołożę nic ciekawego, ale kiedyś (w sumie całkiem nie dawno 96-97) weszliśmy do schronu pod MC. Tak jak wiadomo, tunel prowadził przez kilka metrów a później ściana. Próbowaliśmy się pod nią przekopać, lecz zabrakło nam... czasu? cierpliwości? nie ważne. Ważniejsze jest to, że jeden z kolegów miał informację, że ten schron idzie pod rondo i najprawdopodobniej kończy się gdzieś za rondem, w okolicach młyna. Zaczęliśmy szukać być może wyjścia właśnie w tamtym miejscu. Odnaleźliśmy w krzakach przy "młynie" właz, niby taki jak do studzienek kanalizacyjnych, ale po odkryciu go, okazało się, że te "kanały" są z czerwonej cegły i w dół prowadzą metalowe stopnie.
Dziś nie pamiętam dlaczego nie zeszliśmy do tego kanału a szkoda, że tego nie zrobiliśmy.
Może ktoś z Was wie coś na ten temat?

[Rekkeswind]

Wszystkie stare kanały są z czerownej cegły i mają metalowe drabinki przy włazach wejściowych :wink:

[dizel]

Ale pomimo mojej wybujałej wyobraźni to chyba jednak nie wszystkie kanały z cegły łączą się ze schronami prawda ? :)

[pavvlo]

Dzisiaj udało mi się razem z Aragornem spenetrować kolejny schron na terenie boiska gimnazjum nr 5 (dawniej szkoła podstawowa nr 8 ). Specjalnie napisałem kolejny, bo jest to już drugi schron na terenie tej szkoły który udało mi się uchwycić na kliszy aparatu :D
Poniżej krótka galeria z wyprawy:


Wejście do schronu znajduje się zaraz przy siedzących na krawężniku (w dalszym planie zdjęcia) małolatach.


Do schronu można dostać się poprzez widoczne na zdjęciach wyjście ewakuacyjne.


Zejście do schronu uchwycone od środka.


Kilka fotek korytarzy, najdłuższy (dokładnie dwa) mają długość 13,4 m.


Dla bardziej ciekawskich poglądowy schemat układu korytarzy w schronie.

[WojtaSS]

Czyli obiekt wykonany w typowym układzie szczeliny przeciwlotniczej.

[dizel]

Świetne fotki. Można powiedzieć, że schron jest nawet w niezłym stanie, w końcu trochę lat upłynęło. Czy te zawały na końcach korytarzy mogą świadczyć, że schron był większy lub z czymś połączony ? Pozdro.

[Aragorn]

Te zawały to po prostu główne wejścia do schronu.