Tam "Gdzie płynie Gwda" - reportaż o historii i współczesności miasta Piła oraz województwa pilskiego zrealizowany w 1978 r. z materiałów archiwalnych Telewizji Szczecin i dostępny pod linkiem
https://cyfrowa.tvp.pl/video/miasta,tam ... a,58392554
Jest jednym z setek filmów dokumentalnych i reportaży z lat 60, 70 i 80-tych ze zbiorów archiwalnych Ośrodków Regionalnych TVP. Filmy po cyfrowym odnowieniu udostępniono za darmo w ramach inicjatywy
Perły archiwów TVP na platformie
http://www.cyfrowa.tvp.pl w sekcji "Perły archiwów".
Poniżej rozpiska tego, co zobaczycie i usłyszycie na filmie.
00:07-01:06
Początek filmu pokazujący ruiny Wału Pomorskiego i miejsca oraz wydarzenie upamiętniające walki o przełamanie Wału Pomorskiego na przełomie stycznia i lutego 1945 r. Wał Pomorski był systemem niemieckich umocnień broniących III Rzeszę od wschodu, na które składały się uzbrojone podziemne schrony i polowe stanowiska bojowe poprzedzone przeszkodami naturalnymi, polami minowymi, zasiekami i innymi obiektami, które miały zatrzymać w latach trzydziestych uderzenie wojsk polskich, a pod koniec drugiej wojny światowej zatamować marsz wojsk radzieckich.
01:07-01:45
Muzeum Wyzwolenia Piły od zewnątrz i w środku. Muzeum istniało w latach 1978-1992 nad Zalewem Koszyckim przy drodze krajowej nr 10. Narrator sugeruje, że w Pile spotkały się dowództwa 1. Armii Wojska Polskiego i radzieckiej 47. Armii forsujących Wał Pomorski.
01:46-02:44
Słyszymy bardzo ogólną i niedokładną opowieść o oblężeniu Piły w 1945 r. w kontekście walk o Wał Pomorski. Nagrania archiwalne walk raczej bez związku z Piłą, a ukazane ruiny fortyfikacji z zaporami przeciwpancernymi to prawdopodobnie tzw. "przesmyk śmierci" między jeziorami Zdbiczno i Smolne nad Wałczem.
02:44-03:05
Zdjęcia ruin miasta na tle opowieści o końcu "twierdzy Piła".
03:06-03:14
Wieżowiec "Piła Wita" i część ronda z odcinkiem alei do ul. Budowlanych.
03:14-03:27
Budowa bloków na osiedlu "Górne" między ulicą Mickiewicza a Salezjańską. Narrator mówi o przyznaniu miastu Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, w 1974 r. w 30. rocznicę powstania PRL, w uznaniu za walkę oraz odbudowę i powojenny rozwój.
03:27-03:41
Pokazano fragment makiety planu osiedla "Górne" i część makiety niezrealizowanego planu osiedla "Południe". Towarzyszą temu słowa o tym, że 1 czerwca 1975 r. miasto stało się stolicą województwa i w roku 1990 liczyć będzie 120 tys. mieszkańców.
03:42-11:57
Dalej ogólnie o historii Wału Pomorskiego (wbrew temu, co mówi narrator, budowa zaczęła się jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy), zbrodni w Podgajach, etapach walk o Wał pokazując pozostałości po bitwie, pamiątki, pomniki, uroczystość z kombatantami. Około dziewiątej minuty narrator wymienia, że wielu uczestników walk o Wał Pomorski zamieszkało na stale na terenie województwa pilskiego. Potem słuchamy opowieści kombatanta, Grzegorza Kulasa, m.in. o swoim szlaku bojowym "od Lenino do Berlina", odznaczeniach i wysłaniu syna do Wyższej Szkoły Oficerskiej. Być może chodzi o Wyższą Oficerską Szkołę Samochodową w Pile (WOSS).
11:58-12:53
Pasowanie na oficerów Ludowego Wojska Polskiego w Pile na stadionie żużlowym przy ul. Bydgoskiej. Narrator przekazuje, że WOSS jest spadkobiercą tradycji walk o przełamanie Wału Pomorskiego.
12:54-16:46
Pokaz musztry paradnej w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych w ramach festiwalu "Konfrontacje" na stadionie przy ul. Okrzei. Dalej wywiad z organizatorem festiwalu, wręczenie nagród i urywki wykonań piosenek w Wojewódzkim Domu Kultury w Pile.
16:47-21:13
Powstanie na terenie województwa pilskiego siedmiu harcerskich baz obozowych w ramach upamiętnienia walk o Wał Pomorski, w tym stanicy w Czechyniu prezentowanej na ekranie i parę słów o działaniach edukacyjno-społecznych harcerzy. Dalej uroczystość przy pomniku w Podgajach z przyznaniem chorągwi pilskiej Związku Harcerstwa Polskiego imienia Zdobywców Wału Pomorskiego.
21:14-23:27
O walorach turystycznych ziemi pilskiej i budowie wówczas ośmiu gościńców pilskich (zajazdów) głównie na trasie historycznej Wału Pomorskiego. Narrator kończy film słowami, że "kiedyś był tutaj Wał Pomorski, umocnienia obronne, które miały zagrodzić drogę tej ziemi do macierzy. Dziś trwa tu polskie życie, a historia każe pamiętać o cenie jaką za nie zapłacono".
Twórcy reportażu:
Scenariusz i autor - Władysław Daniszewski.
Zdjęcia - Tomasz Kosior, Jan Kuczera.
Dźwięk - Marek Denisenko.
Montaż - Bogdan Kondratt.