Początki miasta Piły w świetle źródeł archiwalnych
: 05 mar 2014, 00:30
Dnia 4 marca 1513 roku król Zygmunt I Stary wydał dokument potwierdzający nadane wcześniej Pile prawo miejskie magdeburskie.
Jak dokładnie wyglądała i jakie korzyści dawała lokacja Piły na prawie magdeburskim w swoim tekście "Początki miasta Piły w świetle źródeł archiwalnych" przedstawia Maciej Usurski, historyk i kustosz Muzeum Stanisława Staszica.
Wcześniej autor analizuje różne hipotezy co do początków Piły wysuwane przez niemieckich i polskich historyków oraz przyglądając się pierwszym wzmiankom o Pile kreśli prawdopodobny kształt miasta na przełomie XV i XVI wieku.
Wszystkiego dowiecie się podczas lektury nowego tekstu w naszej czytelni » Początki miasta Piły
Wybrane fragmenty:
"Historyk i badacz osadnictwa w rejonie nadnoteckim Franciszek Żmidziński przypuszczał, że osada powstała wokół młyna z tartakiem, co znalazło swój wyraz w nazwie miasta. Dawniej tartak powszechnie nazywano piłą. Kluczowe znaczenie w procesie osadnictwa i rozwoju Piły odegrało jej położenie przy starym trakcie handlowym biegnącym z południa na północ w kierunku Bałtyku. Fragment tego szlaku stanowiły dzisiejsze: al. Piastów i ul. Wodna. To najprawdopodobniej po obu stronach tych ulic powstały pierwsze domy mieszkalne osadników przybyłych na te tereny. Na rozwój miasta miała również wpływ rzeka Gwda i uchodzące do niej strumienie. Rzeka stanowiła pierwotnie źródło ryb, a na jednej ze strug nazywanej Bełczącym Zdrojem, a później Młynówką pobudowano pierwszy młyn funkcjonujący na terenie osady."
"Kim był Marcin ze Sławska i kiedy mogło dojść do lokacji Piły? Marcin ze Sławska herbu Zaremba był synem Mikołaja z Królikowa i jego żony Mścichny z Koźla córki kasztelana łęczyckiego Stefana z Bedlna. Nie znamy daty jego urodzenia. Pierwsza wzmianka o nim w źródłach pisanych pojawiła się pod rokiem 1398. Jako młody rycerz aktywnie uczestniczył w wielkiej wojnie z Zakonem Krzyżackim. W 1409 r. otrzymał od króla Władysława Jagiełły, najpewniej za zasługi wojenne, zapis 30 grzywien na wsi Ceków. Dnia 15 lipca 1410 r. w bitwie pod Grunwaldem poprowadził do walki rodową chorągiew Zarembów, co zostało odnotowane przez Jana Długosza w Rocznikach czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego."
"Jak wyglądało miasto Piła w momencie potwierdzenia przywileju przez Zygmunta I? Niestety nie jesteśmy w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie. Pierwszy dokładny opis miasta pochodzi z 1564 r. Został umieszczony w tzw. Lustracjach województw wielkopolskich i kujawskich. Według niego w mieście stały 153 domy zamieszkane przez mieszczan narodowości polskiej oraz trzy domy żydowskie."
Jak dokładnie wyglądała i jakie korzyści dawała lokacja Piły na prawie magdeburskim w swoim tekście "Początki miasta Piły w świetle źródeł archiwalnych" przedstawia Maciej Usurski, historyk i kustosz Muzeum Stanisława Staszica.
Wcześniej autor analizuje różne hipotezy co do początków Piły wysuwane przez niemieckich i polskich historyków oraz przyglądając się pierwszym wzmiankom o Pile kreśli prawdopodobny kształt miasta na przełomie XV i XVI wieku.
Wszystkiego dowiecie się podczas lektury nowego tekstu w naszej czytelni » Początki miasta Piły
Wybrane fragmenty:
"Historyk i badacz osadnictwa w rejonie nadnoteckim Franciszek Żmidziński przypuszczał, że osada powstała wokół młyna z tartakiem, co znalazło swój wyraz w nazwie miasta. Dawniej tartak powszechnie nazywano piłą. Kluczowe znaczenie w procesie osadnictwa i rozwoju Piły odegrało jej położenie przy starym trakcie handlowym biegnącym z południa na północ w kierunku Bałtyku. Fragment tego szlaku stanowiły dzisiejsze: al. Piastów i ul. Wodna. To najprawdopodobniej po obu stronach tych ulic powstały pierwsze domy mieszkalne osadników przybyłych na te tereny. Na rozwój miasta miała również wpływ rzeka Gwda i uchodzące do niej strumienie. Rzeka stanowiła pierwotnie źródło ryb, a na jednej ze strug nazywanej Bełczącym Zdrojem, a później Młynówką pobudowano pierwszy młyn funkcjonujący na terenie osady."
"Kim był Marcin ze Sławska i kiedy mogło dojść do lokacji Piły? Marcin ze Sławska herbu Zaremba był synem Mikołaja z Królikowa i jego żony Mścichny z Koźla córki kasztelana łęczyckiego Stefana z Bedlna. Nie znamy daty jego urodzenia. Pierwsza wzmianka o nim w źródłach pisanych pojawiła się pod rokiem 1398. Jako młody rycerz aktywnie uczestniczył w wielkiej wojnie z Zakonem Krzyżackim. W 1409 r. otrzymał od króla Władysława Jagiełły, najpewniej za zasługi wojenne, zapis 30 grzywien na wsi Ceków. Dnia 15 lipca 1410 r. w bitwie pod Grunwaldem poprowadził do walki rodową chorągiew Zarembów, co zostało odnotowane przez Jana Długosza w Rocznikach czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego."
"Jak wyglądało miasto Piła w momencie potwierdzenia przywileju przez Zygmunta I? Niestety nie jesteśmy w stanie udzielić odpowiedzi na to pytanie. Pierwszy dokładny opis miasta pochodzi z 1564 r. Został umieszczony w tzw. Lustracjach województw wielkopolskich i kujawskich. Według niego w mieście stały 153 domy zamieszkane przez mieszczan narodowości polskiej oraz trzy domy żydowskie."
