Natrafiłem jakiś czas temu na kopie spisu mieszkańców miasta sprzed 1945 roku. Nie był to jednak oryginał. Zacząłem się zastanawiać, czy takie spisy gdzieś istnieją? Czy mógłbym odnaleźć w takim spisie kogoś, kogo nazwisko znam, lub odnaleźć ulicę i zobaczyć kto na niej mieszkał? Czy takie spisy są gdzieś dostępne?

W wyszukiwarkę DP wpisz słowo adressbuch.

Dla Piły istnieją księgi adresowe z roku:

1896
Dostępna w Muzeum Okręgowym w Pile oraz na stronie https://wiki.genealogy.net/Schneidem%C3 ... sbuch_1896

1898
1900
1901
1902
Dostępne w Geheime Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz w Berlin-Dahlem.

1905
1914
Dostępne w Muzeum Okręgowym w Pile.

1928
Dostępna w Muzeum Okręgowym w Pile oraz w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile.

1930
Dostępna w Muzeum Okręgowym w Pile i na stronie Google Books https://books.google.pl/books?id=YLiTWsVw3WYC&dq

1931
Dostępna w Muzeum Okręgowym w Pile i na stronie https://wiki.genealogy.net/Schneidem%C3 ... sbuch_1931

1934
Dostępna na stronach https://www.ancestry.de i Google Books https://books.google.pl/books?id=u3tOl0kGnL0C&dq

1938
Dostępna w Muzeum Okręgowym w Pile, w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile oraz na stronie https://www.ancestry.de i http://schneidemuehl.net/literatur.html

Księgi adresowe poza spisem mieszkańców zazwyczaj zawierają też spis instytucji, organizacji i firm. Ponadto są też księgi adresowe Rzeszy, gdzie jest kilka stron z namiarami na pilskie przedsiębiorstwa np.
- Reichsadressbuch für Industrie, Gewerbe und Handel. 1898-1899
- Deutsches Reichs-Adressbuch für Industrie, Gewerbe, Handel. Grenzmark 1936 lub 1937
- Klockhaus Kaufmännisches Handes- u. Gewerbe-Adressbuch des Deutschen Reichs. 1931
- Reichs-Telefonbuch. 44. Ausgabe. Berlin 1942

Udało się znaleźć księgę adresową Piły i okolic z 1931 roku dostępną w całości (337 stron) na łamach portalu wiki-de.genealogy.net pod linkiem http://wiki-de.genealogy.net/Schneidem% ... sbuch_1931

Poniżej skany okładki, strony tytułowej i ogólnego spisu treści. W czytaniu fraktury pomoże tabela liter pisma staroniemieckiego lub tablica dostępna na stronie jednego z projektów wiki-de.genealogy.net

Wow! Nie wiedziałem, że tyle tego jest w internecie! Wielkie dzięki za pomoc :)

W Heimatkreis Schneidemühl można kupić reprint księgi adresowej Piły i okolicznych wsi (m.in. Koszyce, Motylewo) z 1938 roku: http://schneidemuehl.net/literatur.html
Cena 15 euro + koszt wysyłki.

Ja po tylu latach znów z tym samym pytaniem, linki podane powyżej nie działają - pliki niedostępne. Czy ktoś posiada może kopie książek adresowych na pdf lub podobne i móglby się podzielić?

Dzięki za uwagę o niedziałających linkach i poprawiłem na dobre :)

Przy okazji przeorganizowałem listę książek adresowych i dodałem linki do dwóch nowych znalezionych na Google Books:
* z 1930 https://books.google.pl/books?id=YLiTWsVw3WYC&dq
* z 1934 https://books.google.pl/books?id=u3tOl0kGnL0C&dq

Można przeszukiwać zawartość książek, ale to różnie działa. Warto pobrać je jako PDF (w prawym górnym rogu przez symbol trybika), bo online niektóre strony nie wyświetlają się prawidłowo.