Najwcześniej od 1858 roku budynek dzisiejszego ZSE był szkołą, ale chyba nie powstał od razu w obecnym kształcie, lecz na przestrzeni dziejów był rozbudowywany i istnieją wzmianki, że budynek mógł istnieć już przed rokiem 1853* a sama szkoła tam funkcjonować dopiero od roku 1874 (patrz mój następny post).
O jego historii skrótowo pisał
adam w wątku o
szkolnictwie:
adam pisze:Szkoła Cesarzowej Augusty Wiktorii (Miejskie Liceum, Liceum Wyższe.)
W październiku 1858 r pod kierownictwem Rektora Zielke została powołana do życia ta szkoła, początkowo uczęszczało do niej 40 uczniów. Wiosna 1885 dochodzi do połączenia prywatnej szkoły żeńskiej kierowanej przez panią dyrektor Minarski z miejską wyższą szkołą żeńska. 28 kwietnia 1890 r szkoła ta otrzymuje zezwolenie na noszenie nazwy "Szkoła Cesarzowej Augusty Wiktorii". W życiu tej szkoły szczególnie zaznaczył sie długoletni jej dyrektor A. Ernst. Do liceum wyższego uczęszczało 61, a do liceum 357 uczennic. W szkole tej pracowało 27 nauczycieli, utworzono także średnią szkołę żeńską. W 1914 r dyrektorem tej szkoły był profesor Enderlein.
Nieco więcej informacji o historii szkoły do roku 1945 zawarto w języku niemieckim w książkach: Karl Boese "Geschichte der Stadt Schneidemühl" i Richard Havemann "Die Kreisstadt Schneidemühl" oraz na stronie
http://www.schneidemuehl.net (Bücherei > Helene Lange Schule), ale chwilowo linki tam nie działają, więc wklejam
kopię innego zbioru informacji o szkole zeskanowanego przez TMMP na bazie zbiorów Pilskiej Izby Muzealnej w Cuxhaven
https://www.dropbox.com/s/ogt6c94p5ncdi ... a.pdf?dl=0
Warto wspomnieć, że w szkole tej uczyły się
Jo Mihaly (w swoim
dzienniku wielokrotnie wspomina naukę tam w latach pierwszej wojny światowej), a także
Czesława Anna Firyn, której dziennik jest w trakcie tłumaczenia.
* W wyżej wspomnianym zarysie dziejów Karla Boese - książka w wydaniach z 1935 i 1965 r. jest dostępna w czytelni biblioteki publicznej przy ul. Staromiejskiej - jest mowa o początkach szkoły (rozdział "Die Höheren Schulen" lub "Das Schulwesen"), ale kilkadziesiąt stron wcześniej jest wzmianka (rozdział "Soldatenstadt Schneidemühl"), że w roku 1853 miasto kupiło dom przy Friedrichstrasse na szpital wojskowy dla ułanów z 1. Pommerschen Ulanen-Regiments Nr. 4. Po czym Boese pisze, że "
Dieses lag dort, wo sich die Kaiserin-Auguste-Viktoria-Schule befand" i nie wiem jak to dobrze przetłumaczyć: czy w budynku szpitala mieściła się później szkoła czy na miejscu szpitala wzniesiono nowy budynek dla szkoły?