Ostdeutsche Albatros Werke

[SA108]

Fabryka samolotów Ostdeutsche Albatros Werke (Wschodnioniemieckie Zakłady Albatros, w skrócie OAW) została założona w 1913 r. Znajdowała się ona przy ul. Lotniczej, na terenie dzisiejszego lotniska. Była ona filią zakładów Albatros – Werke GmbH w Berlinie – Johannisthal. Pilska fabryka była jednym z największych zakładów produkcji sprzętu lotniczego w Niemczech. W latach I wojny światowej zatrudniała ona ok. 2500 robotników (dla porównania – w RAW [późniejsze ZNTK] pracowało wówczas ok. 2000 osób). Wśród nich było wielu Polaków, m.in. robotników przymusowych z terenu Wielkopolski i zaboru rosyjskiego. Miesięcznie wytwarzano tu ok. 100 samolotów myśliwskich i bombowych. Poniżej krótki przegląd najważniejszych typów samolotów budowanych w OAW:

Albatros C.I – dwupłatowy samolot wywiadowczy, produkowany w latach 1915-16 w zakładach w Johannisthal w łącznej liczbie 744 sztuk. W OAW zbudowano zaledwie jeden egzemplarz wzorcowy, nie podejmując przewidzianej tam produkcji seryjnej.

Albatros C.XII – samolot wywiadowczy, będący rozwinięciem konstrukcji samolotu rozpoznawczo – bombowego C.X. Był to jedyny samolot, którego konstrukcję opracowano w OAW. Twórcami prototypu oblatanego na początku 1918 r. byli inżynierowie Robert Thelen i Schubert. Zastosowano w nim owalny, opływowy kadłub o konstrukcji półskorupowej. Produkcja tych maszyn była prowadzona w Pile oraz na licencji w zakładach Bayerische Flugzeug Werke i Linke Hoffmann Werke. Łącznie zbudowano ok. 100 maszyn. Na przełomie 1918 i 1919 roku wyprodukowano kilka samolotów dla polskiego lotnictwa – 8 eskadry wywiadowczej i 1 eskadry wielkopolskiej. Maszyny te brały udział w wojnie polsko – bolszewickiej.

Albatros D.I/D.II – dwupłatowy samolot myśliwski, mający zastąpić stosowane dotychczas użytkowane samoloty typu Fokker E.III. Ta konstrukcja Roberta Thelena i Schuberta została oblatana w kwietniu 1916 r. i już w lipcu weszła do produkcji seryjnej. Samolot posiadał starannie opracowany aerodynamiczny kadłub. Zbudowano tylko około 50 maszyn, ponieważ wkrótce opracowano udoskonaloną wersję nazwaną D.II. Miała ona obniżony górny płat, co poprawiło widoczność z kabiny. Wyprodukowano 275 maszyn typu D.II, m.in. w OAW. Cieszyły się one dobrą opinią wśród pilotów. Na tym samolocie latał Oswald Boelcke, który odniósł na nim 11 zwycięstw.

Albatros D.III – dwupłatowy samolot myśliwski zaprojektowany w pierwszej połowie 1916 r. Był on kontynuacją maszyn typu D.I i D.II. Jego charakterystyczna cecha to dolny płat mający znacznie mniejszą rozpiętość niż płat górny. Płaty były połączone słupkami w kształcie litery V. Prototyp samolotu oblatano we wrześniu 1916 r. Próby wypadły bardzo dobrze. Była to maszyna zwrotna i łatwa w pilotażu. Po wprowadzeniu drobnych poprawek produkcję seryjną prowadzono w latach 1917-1918. Łącznie zbudowano 1340 Albatrosów D.III, głównie w pilskich zakładach. Był to jeden z najważniejszych samolotów myśliwskich I wojny światowej.

Albatros D.V/D.Va – następca modelu D.III. Zmieniono w nim głównie konstrukcję kadłuba (o owalnym przekroju). Zmieniono kształt steru kierunku na zaokrąglony – taki jak w samolotach D.III produkcji OAW. Inaczej rozwiązano również konstrukcję napędu lotek. Zmiany były więc niewielkie. Nowy samolot był lżejszy od swojego poprzednika. Niestety, nie była to udana konstrukcja. Najpoważniejszą wadą było urywanie się dolnego płata. Próbowano temu zaradzić budując mocniejszą wersję D.Va, jednak tej wady nie wyeliminowano aż do końca wojny; mimo to do stycznia 1918 r. zbudowano 900 Albatrosów D.V i aż 1612 Albatrosów D.Va. Na samolocie D.V latał m.in. Manfred von Richthofen, jednak miał on o tej maszynie nienajlepsze zdanie.

Fokker D.VII - najsłynniejszy samolot produkowany w OAW; opis w osobnym temacie.

Zeppelin Staaken R.VI – dwupłatowy samolot bombowy konstrukcji Zeppelin-Staaken-Werke. Należał on do grupy tzw. samolotów olbrzymów (Riesenflugzeuge). Były to wielosilnikowe bombowce oznaczane symbolem R. W latach 1916-17 zbudowano łącznie 18 sztuk tych samolotów, w tym trzy na licencji w OAW.

Układ rozejmowy narzucony Niemcom przez aliantów 11 listopada 1918 r., po przegranej przez nich wojnie, nakazywał tym ostatnim zaprzestanie produkcji samolotów bojowych. Jednak wbrew zakazowi zakłady OAW kontynuowały produkcję, dostarczając samoloty zarówno dla lotnictwa niemieckiego, jak i powstającego lotnictwa polskiego. Zakłady w Pile zostały zamknięte dopiero w 1919 r., na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Część ich budynków przekształcono na fabrykę przerabiającą drewno importowane masowo z Polski. W 1939 r. w jednej z hal byłych zakładów umieszczono obóz dla jeńców cywilnych "Albatros".

[Aragorn]

Albatros D I, D II - Wiosną 1916 roku seria E myśliwców Fokker została poniechana, a Albatros zaprojektował typ D I, jako zastępczy ( pierwszy lot w sierpniu 1916 roku ). Nowy myśliwiec Albatros miał kadłub o gładkim, sklejkowym pokryciu, skrzydło górne i dolne o tej samej cięciwie i silnik rzędowy Benz Bz. III lub Mercedes D. III. Można było zabudować mu dwa karabiny maszynowe bez ujemnego wpływu na osiągi. Model ten wkrótce przekazano do eksploatacji. Osiągami przewyższał on myśliwce alianckie. Jedynym słabym punktem było usytuowanie górnego skrzydła, ograniczającego pilotowi widoczność w górę. Dlatego w wersji D II obniżono górne skrzydła, zabudowano silnik Mercedes D. III jako standardowy, a w pózniejszych egzemplarzach przełożono chłodnicę z boku kadłuba na część środkową górnego skrzydła.
Dane techniczne:
jednomiejscowy myśliwiec
Rozpętość: 8, 50 m
Długość: 7, 40 m
Napęd: silnik rzędowy Mercedes D. III o mocy 118 kW ( 160 KM )
Uzbrojenie: 2 k. m. 7, 92 mm (LNG 08/15)
Masa startowa: 888 kg
Prędkość maksymalna 175 km/h
Czas trwania lotu: 1 h 30 min.

Albatros D III - Nowa wersja Albatrosa D III o znacznie zwiększonej zwrotności przejęła kadłub i usterzenie z wersji D II. Otrzymała silnik Mercedes D III o znacznie zwiększonym stopniu sprężania. Główne zmiany dotyczyły układu nośnego: górne skrzydła o rozpiętości i cięciwie większej niż dolne, połączone zastrzałami ''V'' tak, że w widoku z góry pokrywają się. Przemieszczono też chłodnicę z części środkowej górnego skrzydła bardziej na prawo, aby pilot po jej uszkodzeniu nie doznał poparzenia. Z początkiem 1917 roku wersję D III wprowadzono do eksploatacji i produkowano w dużych ilościach. Typ ten miał decydujące znaczenie w osiągnieciu przez Niemców przewagi w powietrzu i utrzymaniu jej do jesieni 1917 roku.
Dane techniczne:
jednomiejscowy myśliwiec
Rozpiętość: 9, 05 m
Długość: 7, 33 m
Napęd: silnik rzędowy Mercedes D. IIIa o mocy 125 kW lub 129 kW ( 170 KM lub 175 KM )
Uzbrojenie: 2 k. m. 7, 92 mm ( LMG 08/15 )
Masa startowa: 886 kg
Prędkość maksymalna: 175 km/h na wysokości 1000 m.
Czas trwania lotu: 2 h.

Wracając do Manfreda von Richtofena ( Czerwony Baron ) to był to największy as walk powietrznych lotnictwa niemieckiego ( 80 zestrzeleń ).
Warto dodać że na Fokkerze z pilskich zakładów latał pózniejszy marszałek lotnictwa III Rzeszy- Hermann Göring ( 22 zwycięstwa powietrzne ).

[Aragorn]

Pocztówka z pilskiego OAW.

[Jarek63]

To nie jest fabryka Albatrosa lecz Wojskowa Szkoła Lotnicza.

[Aragorn]

Dzięki za poprawienie, sugerowałem się błędnym opisem tejże pocztówki.

[BOGDAN]

W roku 1914 pilot R. Böhn na samolocie Albatros z silnikiem 75 KM przebywał w powietrzu 24 godziny i 12 minut.

Pozdrawiam

[hose]

"Świdnica, ul. Sikorskiego. Dom rodzinny Manfreda von Richthofena - w tym domu było do 1945 r. jego muzeum z licznymi trofeami. Przed domem w parku - widoczne mauzoleum jego pamięci i pozostałości po tablicy pamiątkowej. Wcześniej był głaz pamiątkowy - który leży do dzisiaj w parku - zapomniany i porzucony na uboczu (PP)". Pan Manfred swego czasu latał na samolotach produkowanych w Schneidemuhl.

[leninpila]

Witam, ponizej mala ciekawostka ktora znalazlem w Muzeum Techniki w Berlinie, wisi tam blat stolu uzywanego przez lotnikow Albatrosa.