Lata odbudowy Piły na fotografii

[Krzysztof Ju]

Zdjęcia z archiwum rodzinnego pana Andrzeja Karpińskiego udostępnione na fanpage Dawnej Piły w dniach 8-9 grudnia 2018 r. Tekst kursywą to komentarze pana Andrzeja.


ul. Ossolińskich od strony dzisiejszej al. Piastów, ok. 1965 r. Zdjęcie wykonał mój tata Marceli, wieloletni nauczyciel fizyki w pilskim LO na ul. Wincentego Pola. Aparat "Zorkij 4" z 64r. hit na tamte czasy, bo miał dobry obiektyw.


Zdjęcia z Ogródka Jordanowskiego z roku 1965. W tle widać stare zabudowania za pocztą i napis na elewacji HOTEL (jaki?). Na pozostałych dwóch widać basen kąpielowy. Basen zimą zamieniał się w lodowisko. Na zdjęciach jestem z siostrą i ciocią.


Zdjęcia prawdopodobnie z 1975r. lub 1976r. z Wyścigu Pokoju, który w Pile miał etap. Pamiętam, że etap wygrał Szozda lub Mytnik. Jako 13-latek przepchałem się przez tłum i zrobiłem te zdjęcia taty aparatem. Zdjęcia przedstawiają moment gratulacji i zakładania żółtej koszulki lidera (kto to jest? Szozda? Mytnik?). Myślę, że po twarzach kolarzy i sędziego głównego znawcom będzie łatwo zidentyfikować czas i osoby. W tle widać blok z zegarem.


Stacja benzynowa koło poczty, ale nie jestem pewien. W tle jeszcze nie ma bloku mieszkalnego? Na zdjęciu moja mama z siostrą w 1965r.

[Krzysztof Ju]

Dzięki uprzejmości pana Kamila Kryszkiewicza prezentujemy zdjęcia Piły z przełomu lat 80 i 90 z rodzinnego archiwum. To są skany przeźroczy autorstwa jego Taty - Andrzeja Iwańskiego. Na ostatnich zdjęciach: Szkoła Podstawowa nr 9 im. XX-lecia PRL przy dzisiejszej ul. Dzieci Polskich oraz bloki przy ul. Spacerowej.



fot. Andrzej Iwański, z archiwum rodzinnego Kamila Kryszkiewicza.

I przy okazji zdjęcia z kolekcji Janusza Lenarta udostępnione na fanpage Pilska Grupa Pasjonatów Fotografii "kadr" w dniu 6 i 13 grudnia 2018 r. Pierwsza fotografia przedstawia rodziców pana Janusza przy ul. Kolbe. Drugą fotografię, nieznanego autora, pan Janusz znalazł na pchlim targu i widać na niej budynek przy ul. Ossolińskich stojąc równolegle do al. Piastów i patrząc na bloki przy pl. Zwycięstwa w tle.


fot. z kolekcji Janusza Lenarta.

[bmorski]

W uzupełnieniu do pprzedniej wiadomości, jeszcze jedno zdjęcie czynu społecznego (?) przy ul. Ossolińskich. Tym razem fotograf oprócz widoku na blok przy Pl. Zwycięstwa (widoczny fragment po lewej), pokazał część dawnego Pl. Waryńskiego. Zdjęcie, tak jaki i poprzednie, pochodzi z prywatnego zbioru Janusza Lenarta.

[Krzysztof Ju]

Zdjęcia z fanpage Pilska Grupa Pasjonatów Fotografii "kadr" udostępnione 20 grudnia 2018 r. i 3 stycznia br. Na pierwszym zdjęciu róg ob. ulic 14 Lutego i 11 Listopada. Na drugim w tle róg ob. ulic Popiełuszki i Żeleńskiego.


fot. własność Janusz Lenart


fot. własność Marek Kutyła

[Krzysztof Ju]

Zdjęcia od pana Mirosława Jaworskiego z lat osiemdziesiątych + jego opisy. Dwa z trzech opublikowanych wcześniej w książce "Niezapominanie" na stronach 41, 69 i 81. Autorem zdjęć był jego ojciec Lech Jaworski i po jego śmierci do publikacji przekazała wnuczka Joanna Zadrożna. Książka wyszła w 2012 r. pod szyldem Stowarzyszenia Przyjaciół Festiwalu Nauki, PWSZ w Pile i współfinansowana przez Gminę Piła.


fot. Lech Jaworski. Widok z mieszkania rodziców =Al Piastów 5 most na ul B Bieruta=


fot. Lech Jaworski. Blok w którym mieszkali rodzice, pod plandeka motocykl ojca [WSK] =Al Piastów 18 [lata'80]=

Autora zdjęć, umieszczonych na fanpage Dawnej Piły, miło wspominał pan Bartosz Maciejewski załączając fotografię podwórka bloku przy al. Piastów 18:


fot. Bartosz Maciejewski. Autorem zdjęcia był nasz zacny sąsiad ś.p. Lech Jaworski, który mieszkał w tym bloku z którego pochodzi zdjęcie. Pan Lech posiadał powiększalnik do zdjęć cz-b Krokus w którym trzeba było dopasować obiektyw od aparatu, Pan Lech bardzo zacny sąsiad. Zdjęcie wykonałem z tego bloku od strony podwórka aparatem Ami 66 w latach 1985-88.

To zdjęcie, udostępnione dzięki uprzejmości pana Ignacego Ereńskiego wykonał jego ojciec, pan Romuald Ereński, fotograf-reporter od początku istnienia "Tygodnika Pilskiego". Ignacego z bratem uwieczniono na tle kamienicy przy al. Niepodległości 27, prawdopodobnie pomiędzy 1986 a 1988 rokiem.


fot. Romuald Ereński

I kolejna porcja zdjęć z fanpage Pilska Grupa Pasjonatów Fotografii "Kadr" udostępnionych 20 stycznia 2019 r.


fot. własność Roman Oleś


fot. własność Agata Oczkoś. Zdjęcie rodzinne sprzed półwiecza na pl. Zwycięstwa. W tle plebania przy ob. al. Piastów i kamienica przy ul. 11 Listopada.


fot. własność Seweryn Smolczewski

[ziolek]

To zdjęcie, udostępnione dzięki uprzejmości pana Ignacego Ereńskiego wykonał jego ojciec, pan Romuald Ereński, fotograf-reporter od początku istnienia "Tygodnika Pilskiego". Ignacego z bratem uwieczniono na tle kamienicy przy al. Niepodległości 27, prawdopodobnie pomiędzy 1986 a 1988 rokiem.


fot. Romuald Ereński

Całkiem ładny był ten budynek. Widać, że zdjęciu zostało wykonane niedługo przed rozbiórką. To chyba tłumaczy dlaczego nie pamiętam go, choć jako dziecko bywałem w tym rejonie Piły w drugiej połowie lat 80-tych.

[ziolek]

fot. własność Marek Kutyła

Zdjęcie wykonane w miejscu, w którym zorganizowano plac zabaw, z całkiem sporą, niespotykaną już karuzelą.

Na zdjęciu po lewej stronie jest widoczny nieistniejący już budynek MO i SB. Pamiętam, że w końcówce lat 80-tych na ścianie budynku naprzeciw wejścia do komendy widniało antykomunistyczne szablonowe grafiti z wizerunkiem Jaruzelskiego. Można ktoś zna historie jego powstania?

Słyszałem także, że budynek tej komendy to miejsce zbrodni. Jeden z zatrzymanych przez milicję dokunjąc ucieczki zamordował jednego z funkcjonariuszy. Może komuś znane jest to wydarzenie?

No i lata 90-te, gdy obiekt ten nie funkcjonował już jako komenda, a opuszczony przeznaczony został do rozbiórki (swoją drogą do dziś nie wiem dlaczego). Nim ta rozbiórka nastąpiła młodzież zorganizowała w nim skłot oraz protest mający zapobiec rozbiórce. Pamiętam, że o tym wydarzeniu był materiał w szczecińskim wieczornym wydaniu serwisu informacyjnego. Podejrzewam, że materiał filomowy zalega gdzieś w archiwach. :) Zapewne uczestnicy tego wydarzenia mogli być też o tym coś powiedzieć.

No i taka ciekawostka: W czasie rozbiórki budynku komendy na odsłoniętej w ten sposób ścianie sąsiedniego budynku zobaczyć można było spory poniemiecki reklamowy mural.

[lubianka]

No i lata 90-te, gdy obiekt ten nie funkcjonował już jako komenda, a opuszczony przeznaczony został do rozbiórki (swoją drogą do dziś nie wiem dlaczego). Nim ta rozbiórka nastąpiła młodzież zorganizowała w nim skłot oraz protest mający zapobiec rozbiórce. Pamiętam, że o tym wydarzeniu był materiał w szczecińskim wieczornym wydaniu serwisu informacyjnego. Podejrzewam, że materiał filomowy zalega gdzieś w archiwach. Zapewne uczestnicy tego wydarzenia mogli być też o tym coś powiedzieć.

Organizatorem protestu była prężnie wtedy działająca " Kulturka ". Ugrupowanie to poszukiwało siedziby a ten obiekt świetnie się do tego nadawał. Wzorem był skłot w Berlinie " Tomy Weisbecker Haus" lecz niestety w Pile nie udało się przejąć budynku.

[ziolek]

Dziękuję za komentarz. :) Dobrym pomysłem to było. Znam osobę, która krótko tam mieszkała. I jeszcze jeden fakt: W czasie transformacji ustrojowej naprzeciw wejścia do komendy uruchomiono biuro Konfederacji Polski Niepodległej, chyba również jako przytyk i znak nowych czasów.

[lubianka]

Tak ciekawe to były czasy. Ja znam wszystkich którzy okupowali ten budynek, choć kilka osób już niestety nie żyje. Kiedyś (lata 80 ) zostałem złapany za jazdę bez biletu w autobusie linii nr.2 i jako, że nie miałem przy sobie dokumentów , w eskorcie kontrolera odwieziony tymże autobusem właśnie pod ową komendę. Jak tylko kierowca otworzył drzwi wyskoczyłem jak z procy i niestety pozbawiłem się okazji zwiedzenia jeszcze działającej komendy. Kanar krzyczał abym się zatrzymał, ale nabrałem już takiego pędu, że było to nie możliwe. :D

[Krzysztof Ju]

Dwa nowe zdjęcia z archiwum rodzinnego i komentarzami pana Andrzeja Karpińskiego :)


1962r. Pila, rzeka Gwda, widok na kościół pw. św. Stanisława Kostki. Zdjęcie wykonał mój tata Marceli.


1962r. Piła, drewniany most-kładka dla pieszych, łączący ul. Walki Młodych z drogą do dworca PKP. W tle widać budynki, na miejscu których dzisiaj znajduje się szkoła muzyczna. Na zdjęciu moi rodzice; Irena i Marceli z siostrą Mirosławą. Ja urodzę się za rok... Zdjęcie może być uzupełnieniem artykułu o pilskich mostach na www.dawna.pila.pl

Co to była za wieża w tle drugiego zdjęcia? Przed wojną, wg "Piła na zdjęciach lotniczych 1914-1945", na miejscu szkoły muzycznej był zakład Wilhelma Puhlmanna produkujący papę dachową. Wygląda na to, że przetrwał wojnę i sowiecką grabież, ale co tam funkcjonowało potem?

[Krzysztof Ju]

Pytanie o budynki za drewnianą kładką pojawiło się też na fanpage Dawnej Piły i wg pana Darka Flitta były tam warsztaty i kuźnia, a pan Adam Prokop dodał, że później był tam zakład Nafty, tzw. "Młot". Kiedy kładkę przebudowano na betonową? Wg pana Zbigniewa Kubiaka w latach 1966-67.

[Krzysztof Ju]

Jeszcze kilka słów o ww. obiekcie za kładką od pana Darka Flitta: "Był tam wcześniej browar zbudowany w 1864 roku przez Danela Schmidta, produkcja ruszyła w 1870 roku. Istniał też w tym miejscu lub na przeciwko ten zakład papy dachowej z dużym kominem. W miejscu gdzie dziś jest szkoła muzyczna znajdowała się okazała willa właściciela. Budynki szkoły pochodzą prawdopodobnie z 1896 roku (część stara). Informacje pochodzą z materiałów i pamięci osoby mieszkającej w Pile intersującej się ciekawostkami i historią miasta".

[Krzysztof Ju]

Powojenne wyburzenie kamienicy przy ul. Wodnej od strony rzeki. Zdjęcia udostępnił pan Henryk Leszczewicz na grupie "Miasto Piła" na Facebooku w dniu 27 czerwca 2019 r. Za podesłanie linka dziękuję Aragornowi.

[Krzysztof Ju]

Zdjęcia z archiwum rodzinnego z dawną Piłą w tle, prezentowane dzięki uprzejmości pani Magdaleny Pawlukiewicz. Na fotografiach są jej dziadkowie, których los związał z Piłą i Krępskiem. Dziadek Kazimierz Kaczmarowski przeprowadził się do Piły w 1947 r. Zamieszkał przy ul. Reymonta i pracował w ZNTK. Na zdjęciach z motocyklem marki IŻ prezentuje się dziadek Jan Pawlukiewicz i wykonano je pod koniec lat 50. przy ul. Chałubińskiego/Tucholska.

[Krzysztof Ju]

Ciekawe zdjęcie z końca lat siedemdziesiątych zakładu mleczarskiego przy al. Poznańskiej. Dziś znajduje się tam Stogrosz. Zdjęcie znalazła pani Sabina Furmańczyk w książce o Pile z 1979 roku pt. "Pilskie".

[Krzysztof Ju]

Jeszcze dwa zdjęcia z książki "Pilskie" od pani Sabiny :)

[Krzysztof Ju]

1978, Piła, Polska. Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej z miniaturą samolotu Jak-1. Fot. Romuald Broniarek, zbiory Ośrodka KARTA. Sygnatura: OK_0600_0001_1165_001

http://www.foto.karta.org.pl/nasze-zbio ... jecie.html

1978, Piła, Polska. Pomnik Tysiąclecia Polski i Powrotu Ziem Zachodnich do Macierzy na placu Zwycięstwa. Fot. Romuald Broniarek, zbiory Ośrodka KARTA. Sygnatura: OK_0600_0001_1165_002

http://www.foto.karta.org.pl/nasze-zbio ... jecie.html

Poza tym na stronie www.foto.karta.org.pl znaleźć można zdjęcia Adolfa Urbanowicza z czasów, gdy przebywał jako żołnierz carski w niemieckiej niewoli w pierwszowojennym obozie jenieckim.

[Krzysztof Ju]

Kilka zdjęć prezentujących fragment zbiorów Pana Ryszarda Janickiego fotografa z Piły, którego Ojciec Władysław Janicki w maju 1945 roku założył pierwszy zakład fotograficzny w Pile. Umieścił je u siebie Artur Łazowy na swoim koncie na Facebooku w dniu 10 października 2019 r.

Wstawiłem tylko wybrane zdjęcia z dawną Piłą w tle z podpisami, dla części dołączając negatywy, a reszta w powyższym linku.




Dzisiejsza ulica Śródmiejska.


Pierwsze materiały pochodziły z niemieckich zakładów.








Na zdjęciu Eligiusz Naszkowski, działacz związkowy "S", tajny współpracownik SB, następnie oficer Służby Bezpieczeństwa.

[Krzysztof Ju]

Zdjęcia Piły z około sprzed 1975 r. prezentowane dzięki uprzejmości pana Piotra J. Wysocki‎ego. Zdjęcie Młyna wykonano po 1977-1978. Opisy również pochodzą od pana Piotra.


Kościół św. Janów, plebania


Al. Piastów, od plebanii św. Janów


pl. Zwycięstwa [Roli Żymierskiego], widok na Śródmiejską


Al. Piastów, widok na pl. Waryńskiego




pl. Boh. Warszawy


Młyn, od Dąbrowskiego

[abi]

Młyn, od Dąbrowskiego

Zdjęcia piękne! Z jednym "ale" - foto Młyna jest lustrzanym odbiciem :P

[Krzysztof Ju]

Dzięki abi za zwrócenie uwagi. Przyznam się, że wyjątkowo temu zdjęciu się nie przyglądałem, poprzestając na rzucie oka w miniaturę fotografii i uznając, że prezentuje tył Młyna. A tu zonk ;)

Poza tym źle podałem datację zdjęć. Nie wykonano ich około 1975 roku, lecz przed tym rokiem. Kiedy dokładnie - nie uzyskałem takiej wiedzy. Poniżej precyzuję opisy do trzech zdjęć.

Trzecia fotografia: plac Zwycięstwa z widokiem na ul. Śródmiejską od strony al. Piastów. Na pierwszym planie fundamenty bloku przy pl. Zwycięstwa 17-19 i za nim mocno szary blok przy ul. Śródmiejskiej 2-6.

Czwarta fotografia: dawny pl. Waryńskiego widziany z wieżowca "Piła wita". Dziś na miejscu placu i kamienic przebiega dwupasmówka al. Piastów. Po lewej stronie zdjęcia widać białą bryłę bloku przy al. Piastów 5-13 i część dawnej poczty przed odbudową. Naprzeciwko nich w budowie blok przy al. Piastów 10-18.

Piąta fotografia: targowisko na pl. Zwycięstwa. W tle widać dwie kamienice z poprzedniego zdjęcia, więc obiektyw był skierowany w stronę obecnej al. Piastów.

[Krzysztof Ju]

Młyn, od Dąbrowskiego

Zdjęcia piękne! Z jednym "ale" - foto Młyna jest lustrzanym odbiciem :P

I jeszcze jeden byk z mojej strony. Zakładałem, że zdjęcia wykonano przed grudniem 1975 r., czyli przed zburzeniem kościoła św. Janów. Ale zwrócono mi uwagę, że fotografia Młyna jest z późniejszego czasu i rzeczywiście obiekt był przebudowywany dopiero w latach 1977-78. Takie daty podano w książce "Zarys dziejów Piły w latach 1945-2000", s. 107.

[Krzysztof Ju]

fot. Archiwum TP

Zdjęcie niedawno udostępnił na swoim fanpage bar Wyspiarz, a podrzucił Aragorn.

[Krzysztof Ju]

Na fanpage Dawnej Piły podesłał zdjęcie Kamil Kryszkiewicz z pytaniem o osoby uwiecznione na fotografii.

Pilska wierchuszka odbiera 1 wieżowiec w Pile. Wtedy jeszcze nie "Piła Wita" ;)

3 po lewej to Adam Gruszkowski, mój dziadek. Ktoś kojarzy nazwiska pozostałych uczestników?