Witam, opis taki znalazłem w tekście Wojciecha Skowrońskiego "Cmentarz Żydowski w Pile". Wydaje się, że tam jest błąd, który powieliłem. Poprawię. Dziękuję za sprostowanie.

O plytach nagrobnych sygnowanych Peglow Schneidemühl , jak i o samym kamieniarzu Peglowie było już sporo, więc tylko dla przypomnienia.

GridArt_20250113_101643614.jpg

Piła przed wojną była miastem przynajmniej trzech wyznań, ale było jedno miejsce, do którego wyznawcy wszystkich religii ...

Powrócę jeszcze na chwilę do Arno Mantheya. W książce Karla Stephana, wydanej przez pilskie wydawnictwo z siedzibą przy ul. Bismarcka nr 10, znajdziemy zdjęcie kapitana Mantheya z 1919 roku.

Stephan, Karl (1853-1927) - Der Todeskampf der Ostmark 191819 die Geschichte eines Grenzschutzbataillons ...

W kalendarzu z 1928 roku możemy zobaczyć jego prace. Są to koloryzowane grafiki przedstawiające obiekty sakralne regionu, w tym kościół św. Jana z Piły.

IMG_20250107_224254.jpg IMG_20250107_224318.jpg IMG_20250107_224343.jpg IMG_20250107_224413.jpg IMG_20250107_224443.jpg IMG_20250107_224512.jpg ...

Przeglądając grafiki Hansa Götzinga w książce "Die Apostolische Administratur Schneidemühl" (aut. F. Westpfahl), zauważyłem, że jest w niej kilka sygnowanych inaczej. Zaciekawił mnie ten fakt, gdyż autor nie wymienia innego grafika niż Hansa Götzinga.

IMG_20250107_230801.jpg IMG_20250107_230735 ...

Karta cmentarna z 30 listopada 1988 roku, sporządzona przez inżyniera H. Greckiego. Cmentarz ewangelicki przy al. Wojska Polskiego.

5f99b0edec27c.jpg 5f99b0efb99cf.jpg 5f99b0f13f825.jpg 5f99b0f290472.jpg 5f99b1029ba9f.jpg 5f99b10402f34.jpg

Zastanawia brak wzmianki o kaplicy znajdującej sie na ...

Karta zabytku kościoła Św. Janów, ze zdjęciami z archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Zabytek jak mówi adnotacja został usunięty z ewidencji w 2008 roku ...ciekawe
https://zabytek.pl/pl/obiekty/kosciol-p ... jan-698863

Karta cmentarna z 1988 roku, wykonana przez inż. H. Greckiego, nieistniejącego cmentarza ewangelickiego przy ul. Śniadeckich.

5f99b13aa1ee0.jpg 5f99b13c6d172.jpg 5f99b13dd6c05.jpg 5f99b13f2c193.jpg 5f99b1414c121.jpg 5f99b14299488.jpg

No właśnie, błąd rzeczowy. Powinny się tam znaleźć któreś z ...

W "Schneidemühler Heimatbrief" 3/2013 jest wzmianka, że budynek kościoła Zionkirche powstał w 1903 roku.

IMG_20250101_192454.jpg IMG_20241231_211029.jpg

Wymienia sie też Juliusa Puhlmanna jako inicjatora budowy i kaznodzieję, który odprawiał nabożeństwa i pogrzeby.

IMG_20250101_193223.jpg ...

IMG_20241231_000312.jpg IMG_20241230_171907.jpg

Prezentowany dokument to dowód doręczenia przesyłki. Regierungspräsident in Schneidemühl czyli prezydent rejencji w Pile, wysłał do adwokata i notariusza Kurta Jurkata pismo dnia 15 lutego 1939 roku. Adwokat będący reprezentantem rolnika Stefana ...

Wilhelm Heinrich Otto Dix (2 grudnia 1891 – 25 lipca 1969) był niemieckim malarzem i grafikiem, znanym z bezwzględnych i surowo realistycznych przedstawień niemieckiego społeczeństwa w okresie Republiki Weimarskiej i brutalności wojny.

IMG_20241229_191410.jpg

Gdy wybuchła I wojna światowa ...

Albrechtstr. 13/14. Budynek Izby Rzemieślniczej, powstał około 1920 roku, według projektu architekta Maxa Poppa. W 1934 roku był siedzibą 23 cechów rzemieślniczych i 5 stowarzyszeń rzemieślniczych. W miejscu tym miało swoją siedzibę berlińskie Towarzystwo Ubezpieczeń Izb Rzemieślniczych, oferujące ...

Nowy rynek pierzeja zachodnia, około 1915 roku (Feldpost z 2 listopada 1915).

IMG_20241221_165937.jpg

Od lewej widzimy w kamienicy nr 22 znajdował się sklep z wyrobami tytoniowymi Ernsta St. Blanguarta oraz sklep z kapeluszami Alfonsa Ulbicha.

IMG_20241222_012628.jpg
IMG_20241222_004307.jpg ...

Niedawno w jednym z dachów znaleziona została reklama firmy Pana Hugo Benade . Jako, że Hugo Benade był już wymieniony w tym wątku, zamieszczam tutaj zdjęcie tej reklamy.

IMG_20241212_111906.jpg IMG_20241212_111842.jpg
Zakład Pana Hugo Benade znajdował się przy Berlinerstr nr. 4 w okolicy parku ...

Dokumentacja wykonana przez Panią Joannę Skworz we wrzesniu 2006 roku. Ze strony https://zabytek.pl/pl/obiekty/budynek-koszarowy,-tzw.--698412

610e699251a02.jpg 610e69940dda1.jpg 610e69957f9da.jpg 610e6996b254c.jpg 610e6997df933.jpg 610e699921ddd.jpg 610e699a5d8a5.jpg 610e699b8cccd.jpg ...

Uważnie czytając kartę zabytku można odnieść wrażenie, że w kościele nie ma żadnych zabytkowych dzwonów. W 1897 roku zamontowano na wieży trzy dzwony z brązu odlane w ludwisarni Urlicha w Apoldzie. Można o tym wydarzeniu przeczytać w "Kolmarer Kreisblatt" z dnia 10 marca 1897 r.

IMG_20241203 ...

W karcie zabytku Kościoła przy ulicy Browarnej, znajdziemy taki opis:
Kościół wybudowany w latach 1895-96 staraniem gminy ewangelickiej na Przedmieśclu Bydgoskim w Pile. Wielkie zasługi przy powstaniu kościoła położył cieśla i budowniczy Friedrich Gottlieb Rademacher od 1860 roku zamieszkały w Pile ...

Początek XX wieku, z gminnego spisu.



pozdrawiam

Antoni Drygas (1847-1917)

ad.jpg

Od 1875 roku nauczyciel łaciny i greki w pilskim królewskim gimnazjum klasycznym. Uczestnik powstania styczniowego do którego dołączył w wieku 16 lat. Wtedy jeszcze nie mieszkał w Pile, znaczy de facto Pilaninem nie był. W tym czasie przebywał w Ostrowie gdzie ...

Odnośnie późniejszych losów Maxa Lüdera znalazłem wzmiankę, że zmarł w 1952 roku w wieku 63 lat, do końca życia zajmował się pracą nad witrażami. Po wojnie zamieszkał w Darmstadt i prowadził renowacje witraży w zniszczonych przez wojnę kościołach, np. w kościele Martinkiche w Darmstadt, a także w ...