W karcie zabytku Kościoła przy ulicy Browarnej, znajdziemy taki opis:
Kościół wybudowany w latach 1895-96 starahiem gminy ewangelickiej na Przedmieśclu Bydgowskim w Pile. Wielkie zasługi pray powstaniu kościoła położył cieśla i budowniczy Fridrich Gottlieb Rademacher od 1860 roku zamieszkały w Pile ...

Początek XX wieku, z gminnego spisu.



pozdrawiam

Antoni Drygas (1847-1917)

ad.jpg

Od 1875 roku nauczyciel łaciny i greki w pilskim królewskim gimnazjum klasycznym. Uczestnik powstania styczniowego do którego dołączył w wieku 16 lat. Wtedy jeszcze nie mieszkał w Pile, znaczy de facto Pilaninem nie był. W tym czasie przebywał w Ostrowie gdzie ...

Odnośnie późniejszych losów Maxa Lüdera znalazłem wzmiankę, że zmarł w 1952 roku w wieku 63 lat, do końca życia zajmował się pracą nad witrażami. Po wojnie zamieszkał w Darmstadt i prowadził renowacje witraży w zniszczonych przez wojnę kościołach, np. w kościele Martinkiche w Darmstadt, a także w ...

O Maxie Lüder kilka razy już była mowa na forum. Patrz tutaj: https://forum.dawna.pila.pl/viewtopic.php?t=2071#p35766 Ten malarz na szkle i twórca witraży zajmował się też projektowaniem kalendarzy. A przynajmniej wykonał projekt jednego. W 1927 roku opracował strony "Heimat-Kalender fur Kreis ...

Skoro jesteśmy w temacie fotografii Hansa Götzinga, warto zajrzeć do wałeckiego kalendarza z 1936 roku. (pdf do ściągnięcia w źródłach).

IMG_20241124_063304.jpg
W stopce redakcyjnej czytamy, że za zdjęcia są odpowiedzialne dwie firmy: Toeche Mittler z Berlina i Götzing z Piły. Część ogólną ...

IMG_20241124_005307.jpg
Na kartce wydanej przez Graph. Verl-Anst. G.m.b.H. Breslau, (około 1916 r.) widzimy trzy duże sklepy, których właścicielami byli Goetze, Achtenberg i Simonstein.

IMG_20241124_072021.jpg
Pierwszy z lewej widoczny sklep meblowy, znajdował się na rogu ulicy Młyńskiej z ...

W wałeckim kalendarzu z 1938 znajdziemy sześć grafik Hansa Götzinga, przedstawiających miasta: Debrzno, Czarne, Babimost, Międzyrzecz, Skwierzyna i Wałcz.

IMG_20241123_202450.jpg IMG_20241123_202751.jpg IMG_20241123_202822.jpg IMG_20241123_202857.jpg IMG_20241123_202932.jpg IMG_20241123_203000.jpg ...

Kolejne grafiki Hansa Götzinga, z kalendarza wydanego w 1930 roku:

IMG_20241122_160632.jpg IMG_20241122_160700.jpg IMG_20241122_160719.jpg IMG_20241122_160743.jpg
IMG_20241122_160810.jpg IMG_20241122_160830.jpg IMG_20241122_160852.jpg IMG_20241122_161027.jpg IMG_20241122_161047.jpg IMG_20241122 ...

W wyżej wymienionym kalendarzu znajdziemy jeszcze dwanaście grafik Hansa Götzinga w tym dwie przedstawiające architekturę Piły.

IMG_20241122_085412.jpg IMG_20241122_085352.jpg IMG_20241122_085333.jpg IMG_20241122_085313.jpg IMG_20241122_085255.jpg IMG_20241122_085131.jpg IMG_20241122_085151.jpg ...

Najpierw zapraszam do lektury artykułu wydrukowanego w "Heimat-Kalender fur den Kreis Deutsch Krone" z 1937 roku. Kawałek pruskiej historii na Eichbergskim dzbanku komunijnym. Hans Götzing, Schneidemühl. Wśród starego inwentarza Kościoła Ewangelickiego w Eichberg w Nezekreis był blaszany dzbanek ...

W przedmowie do książki "Die Apostolische Administratur Schneidemühl" z 1928 roku autorstwa Franz Westpfahla możemy przeczytać: "Dla wielu tym, co nadaje temu dziełu szczególną wartość, jest szczegółowa schematyczność, uwzględniająca wszystkie kościoły (..) z obrazami autorstwa naszego grafika Hansa ...

Tak o artyście i grafiku ze Schneidemühl, Hansie Götzingu, można przeczytać w Deutsch Kroner und Schneidemühler Heimatbrief (nr 12, 1975 r.): „Był ekspertem i precyzyjnym znawcą grafiki krajobrazowej, miast i wsi regionu pogranicza oraz rysunków zabytków kultury. Dlaczego nigdy nie pokazano żadnej ...

Zdjęcie przedstawia salon secesyjny Muzeum Okręgowego w Pile. Jest to fotografia Zb. Tomczaka zamieszczona w albumie "Miasta województwa wielkopolskiego" wydanym w 2007 roku przez wydawnictwo Unitex z Bydgoszczy.

IMG_20241119_232815.jpg

A tak opisany jest powyżej prezentowany salon na wystawie w ...

IMG_20241107_150253.jpg
Nowy rynek, na pierwszym planie latarnia (replikę podobnej latarni znajdziemy w parku miejskim) i armata zdobyczna w wojnie francusko-pruskiej z lat 1870/71, w głębi zdjęcia widać także drugą armatę zdobytą na tej wojnie. Po prawej pomnik cesarza Wilhelma I, znajdujący się ...

Jak już kilkakrotnie na forum wspomniano, Fryderyk Wielki od początku pozyskania ziem polskich, prowadził na zdobytych terenach akcję kolonizacyjną. Dotarłem do spisu kolonistów na ziemię dystryktu na którym znajdowała się Piła (Netzedistrikt) z lat 1776-1798. Niezależnie od tego jak będziemy ...

Kolejne cegły z oznaczeniem W 13/8/88 można znaleźć w okolicy ul. Bydgoskiej 141

IMG_20241024_101247.jpg IMG_20241024_101227.jpg IMG_20241024_101159.jpg IMG_20241024_101346.jpg

Sygnatury często były bardzo skrócone, zawierały tylko początkowe litery nazwiska właściciela lub nazwy cegielni. W ...

Z ciekawością przeczytałem artykuły o młynie w Czaplino. Fakt małe cegiełki wiedzy otwierają szansę na poznanie historii. Zatem zobaczyłem co o tym młynie jest mi dostępne. W książce "Geschichte des Kreises Deutsch-Krone" dr Fr. Schulza możemy znaleźć potwierdzenie tego, że w 1660 r. młyn nazywał ...

151 lat minęło od powstania najstarszego pilskiego atelier fotograficznego założonego przez p. Merkela w 1873 r. Pan Marek Fijałkowski w 2008 roku ładnie przedstawił ten temat na łamach "Kroniki Wielkopolski" (nr 2, str. 32-38). Treść artykułu można przeczytać na stronie: https://pocztowki ...

Dzisiaj płytka zakładu Villeroy & Boch który opisałem już wcześniej, a którą znalazłem w innym miejscu. Mianowicie tutaj:

IMG_20241101_151304.jpg IMG_20241028_124415.jpg

Sygnatura inna, bardzo ciekawa.

IMG_20241028_122639.jpg IMG_20241028_170653.jpg

A czy był w Schneidemühl sklep ...