Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Dział poświęcony wszelkim ciekawym znaleziskom, znalezionym w Pile i jej okolicach.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Na terenie byłego lotniska, stoi zdewastowany budynek starej kotłowni. Komin zbudowany z czerwonej cegły. Z daleka wyglądało, że cegły mogą być sygnowane.

IMG_20240713_095949.jpg
IMG_20240713_100122.jpg
IMG_20240713_140839.jpg


Udało się sprawdzić tę sprawę przy użyciu drona. Niestety wydaje się, że to tylko "nieme" odciski powstałe zapewne w czasie produkcji. Plusem jest to, że powstał film z budynkiem kotłowni w roli głównej.



Dziękuję Bartoszowi Śnioszek i koledze Pawłowi z SKE Dąbrowa za współpracę.

Jednak na ścianach kotłowni można znaleźć cegły sygnowane DZCB

IMG_20240713_100839.jpg
IMG_20240720_062209.jpg
IMG_20240720_062158.jpg


D(?) Zakłady Ceramiki Budowlanej. Sygnatury nie udało mi się jeszcze rozszyfrować. Może ktoś pomoże?

Przy rozbiórce zabudowań na Jadwiżynie pracownicy znaleźli powojenne cegły o sygnaturze Poznań ZCB Nietążkowo.

IMG_20240730_200704.jpg


Cegielnia powstała w latach 30. XIX wieku i działa do dzisiaj. Atrakcją tej cegielni jest działająca tam kolejka wąskotorowa.



Dziękuję serdecznie wszystkim, którzy mi pomogli w tym temacie.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

W jednym z poprzednich postów zastanawiałem się, jak kafle z Velten trafiły do Piły. Dzięki uprzejmości Pani Urszuli Wojnarowicz-Kaczorowskiej, udało mi się tą kwestię w pewien sposób wyjaśnić. W zbiorze kafli z jej piwnicy znalazł się kafel, przypadkowo pominięty podczas ostatniego fotografowania, a którego sygnatura jest bardzo ciekawa...

W 1925 roku Towarzystwo Budowlane "Neue Scholle", z siedzibą przy dzisiejszej ul. Okrzei (dawniej Albrechtstr.), rozpoczęło budowę budynków przy Kolmarerstr. (dzisiejszej Wiosny Ludów). Budowę zakończono w 1929 roku.

IMG_20240803_054329.jpg
Messenger_creation_fd03b9f9-d473-4a28-b406-c4656f7e65ac.jpeg


Towarzystwo specjalizowało się w budowie domów jedno i dwurodzinnych dla robotników klasy średniej. Na zachowanych dokumentach widnieje pieczęć mistrza kominiarskiego Pana Richarda Schultza, który sprawdził zapewne szczelność pieców i komina, przed oddaniem budynku do użytku. W sumie to on także przyczynił się do tego, że te piece dotrwały do współczesnych czasów...

IMG_20240803_054235.jpg
Messenger_creation_5fbe81e4-8f1a-412a-91a6-0dd315e46982.jpeg


...ale do rzeczy. Jeden z pieców był zbudowany z kafli sygnowanych E.C. Grunau-Velten N.. Zacząłem szukać i znalazłem. Znany nam już wcześniej Pan Emil Conradt jeszcze przed zakupem fabryki w Grunau, był bydgoskim przedstawicielem kaflarnii z Velten.

IMG_20240803_053029.jpg


Zatem gdy zamieszkał w Pile kafle z sygnaturą Velten były zapewne kupowane za jego pośrednictwem, a przynajmniej te sygnowane inicjałami E.C.

IMG-20240728-WA0015.jpg


Emil Conradt był liczącym się producentem w branży i oprócz fabryki w Grunowie posiadał jeszcze fabryki w Darłowie, Sławnie, Policach i Szczecinie.(*) Zatem istnieje duże prawdopodobieństwo, że Pan Emil lub jego syn Kurt zagości jeszcze na stronach forum...

Źródła:
# "Było takie miasto. Piła na dawnych kartach pocztowych 1896-1944" M. Usurski, R. Ruta.
# "Piła na zdjęciach lotniczych 1914-1945" M. Usurski, R. Ruta, ks. R. Kulczyński SDB.
# Książka telefoniczna z 1914 roku (Bydgoszcz).
(*) Wiadomość pozyskana z Muzeum "Zduńskie Opowieści" w Szczecinie.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

I już zagościł ponownie. W wydanej w 1927 roku książce "OSTMARK. MITTLERE OSTMARK GRENZMARK POSEN-WESTPREUSSEN" pod redakcją Emanuela Ginschela i dr. Franza Ludtke znajduje się artykuł o kaflarni w Grunowie. Ostatnie zdanie tego artykułu wspomina o filii białych kafli w Velten pod Berlinem. Zamieszczam tłumaczenie całego artykułu i link w źródłach.

IMG_20240803_230239.jpg

W dzielnicy Flatow, na stacji kolejowej Buchholz, niedaleko granicy z Polską, znajdują się rozbudowane obiekty fabryki pieców kaflowych i glazury, warsztatów ceramicznych Grunau, które powstały jako spółka akcyjna w 1896 roku. Ponieważ materiały do ceramiki nie zawsze występują w przyrodzie tak czysto, jak wymaga tego ich zastosowanie ceramiczne, ich ciągłe testowanie jest warunkiem powodzenia produkcji. Aby osiągnąć ten cel, potrzebna jest przede wszystkim dokładność i lata sumiennej praktyki oraz duże doświadczenie, a także dobrze wyszkolona kadra i najlepsze zaplecze fabryczne.
Powyższa fabryka została zbudowana w 1896 roku i posiadała 7 pieców oraz instalację parową. Potężne złoże gliny o powierzchni 60 akrów i głębokości około 12 m będzie przez wiele dziesięcioleci zawierać doskonały materiał, szczególnie odpowiedni do produkcji wysokiej jakości pieców kaflowych, ale także naczyń, rur glinianych itp. w stylu Bunzlau. Laboratorium państwowe w Cöthen stwierdziło, że właściwości chemiczne i fizyczne glinek Grunau są „dobre” i wykazały zawartość krzemionki na poziomie około 74% oraz prawidłowy stosunek zawartości tlenku żelaza, piasku i dwutlenku węgla wymagany do lepszej produkcji pieca. Moc wiążąca jest na poziomie: „Bardzo dobrze wiążąca”. Badania plastyczności iłów Grunau wykazały, że łatwo rozpuszczają się one w wodzie. Oznacza to również, że ich plastyczność jest zdecydowanie wystarczająca do uzyskania dobrych produktów o ostrych krawędziach przy użyciu pras do wytłaczania. Chronione przed przeciągami gliny schną bez pękania. Nie ma w nim szkodliwych składników, takich jak szkło marmurowe, siarka, żwir i wapno gazowane w kawałkach lub ziarnach. Wytrzymałość mechaniczna jest wystarczająca i dlatego niezwykle zadowalająca. Po wypaleniu wzrasta ona o około 1,2 kg/m2 i odłamki ulegają ścisłemu spaleniu. W wyższych temperaturach gliny wykazują ślady spiekania. Przepuszczalność wody wynosi 4,22%. Gliny Grunau doskonale nadają się także do produkcji glazurowanej i nieszkliwionej terakoty oraz ceramiki artystycznej
.
IMG_20240803_232804.jpg

Trzypiętrowa, masywna fabryka spłonęła doszczętnie w 1913 roku, ale natychmiast została odbudowana, aby zachować ten cenny przemysł w dzielnicy Flatow. Po wojnie dawny właściciel fabryki Emil Conradt, znany w branży ceramicznej od 1895 roku, swoją fachową wiedzą i dużą pracowitością wraz z grupą starych wykwalifikowanych pracowników wybudował nowe budynki oraz wyposażył wnętrza zgodne z nowoczesnymi osiągnięciami technicznymi. Udoskonalane i ostatecznie z biegiem lat powiększone do tego stopnia, że dzieło to uważane jest obecnie za jedno z najważniejszych tego typu w Niemczech. Na wystawie w Schneidemühl w 1925 roku firma otrzymała złoty medal.
Fabryka posiada obecnie piec do topienia glazury o tygodniowej wydajności 300 kwintalów glazury metalowej z muflami popiołu oraz 11 dużych pieców ze spalaniem pośrednim, opalanych rok po roku, 14 silników elektrycznych napędzających 4 maszyny do szlamu, 4 maszyny do przecinania gliny, 1 walcownia, 2 duże młyny do granitu i żelaza, 5 młynów kulowych, 7 młynów do mas, 3 duże szlifierki, 10 nowoczesnych kaflarek z szczypcami aluminiowymi, prasami filtracyjnymi itp., a także 5 masywnych budynków mieszkalnych i 1 budynek urzędników dom oraz 3 duże magazyny o powierzchni ok. 1500 m2. Powierzchnia fabryki wynosi około 6 akrów.
IMG_20240803_232742.jpg

Firma jest także współwłaścicielem Weiche Wedelshof i posiada własne lasy zaopatrujące destylarnię.
Produkty z pieca kaflowego Grunau, które są dwukrotnie wypalane, szlifowane i opatrzone pieczątką firmową, aby zapobiec pomyłkom, są dobrze znane na Wschodzie. Oprócz pieców osadniczych, przy pomocy własnej produkcji szkliwa produkujemy wszelkiego rodzaju szkliwa cynowe, a także piece szamotowe typu Meißner w każdym kolorze według projektów własnych, artystycznych i powierzonych. Ten ostatni rodzaj produkcji w ciągu ostatnich dwóch lat nabrał znacznych rozmiarów, tak że wszyscy wykwalifikowani pracownicy w Grunau mogą być prawie w całości zatrudnieni przy produkcji pieców w stylu Meißnera, co świadczy o tym, że te piekarniki wyszły na pierwszy plan i to dobrze o nich świadczy. Piece osadnicze, które zostały oddane do użytku zamawiane przez Prezydenta Powiatu (rezydencja powiatowa) ze szczególnym uwzględnieniem warunków panujących w prowincji Grenzmark Posen-Prusy Zachodnie (piece standardowe) są w zadowalającym stopniu produkowane z gliny szamotowej w Grunau, podobnie jak piece gliniane osadowe. Te ostatnie produkowane są w znacznych ilościach z naturalnych glinek, takich jak te występujące w Grunau. Dla właściciela ważne jest, aby tego typu piece nie były poddawane obróbce z dodatkiem kredy, co zmniejszyłoby ich ognioodporność, ale aby tego typu piece były ognioodporne i wysokiej jakości pod względem technologii grzewczej, a zatem były dobrym źródłem ciepła . Wszelkiego rodzaju wyroby ceramiczne, takie jak stojaki na lampy, popielniczki, figurki itp., są również produkowane z najwyższą artystyczną perfekcją, podobnie jak ceramika architektoniczna i sztuka pomnikowa w ceramice.
IMG_20240803_225957.jpg

Nie ma chyba innej branży, w której niezbędna dla współczesnego myślenia praca jest wykonywana tak rygorystycznie jak w ceramice.
Głównym obszarem sprzedaży jest najbliższa ojczyzna, Pomorze, Prusy Wschodnie, Wolne Państwo Gdańsk, Memelland, Litwa i Polska, a także Galicja, Zagłębie Ruhry i Berlin. Zdecydowanie zbyt mało uwagi poświęca się lokalnemu przemysłowi. Zatem Grenzmärker kupuje Grenzmarkovens! Przykładowa książka o nowoczesnych piekarnikach użytkowych i luksusowych, zaprojektowana przez pierwszych artystów, opublikowana w kwietniu 1927 roku, nadaje ton branży. Piece te nazywane są w skrócie piecami Grunau. Oddział fabryki białych pieców znajduje się w Velten pod Berlinem.
A żeby zakończyć pilskim akcentem, to znalazłem kilka miejsc w Pile, w których mieszkał Pan Emil Conradt. Muszę przyznać, że lubił zmieniać adres zamieszkania.

IMG_20240810_200100.jpg

1930 rok Friedrich Str. 24a (ul. Spacerowa)

IMG-20240629-WA0015.jpg

1934 r. wspomniany już plac Wilhelma (al. Piastów)

IMG-20240801-WA0004.jpg

1935 r. Jastrower Str. 6 (ul. św. O.M. Kolbe)

IMG_20240807_132357.jpg

1941 r. Adolf-Hitler-Str. 59 (ul. 11 Listopada)

Pozdrawiam.

Źródła
https://polona.pl/item-view/ee21c10f-3c ... c?page=232
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Kolejna płytka znaleziona na terenie Piły.

IMG_20240810_191052.jpg
IMG_20240810_191148.jpg


Zdjęcie przesłał Pan Tomasz Długaszewicz. Jest to płytka podłogowa lub ścienna sygnowana napisem KOLMAR.

949b9c244d39829bffafad0cc419.jpeg


Chodzi zapewne o fabrykę porcelany z Chodzieży, która podczas okupacji 1939-45 została połączona z fabryką fajansu i miała nazwę "Porzelan und Steingut AG KOLMAR".
Niemiecki zarząd przejął zakład z zapasem surowców i wykwalifikowanym personelem technicznym, składającym się głównie z Polaków. Dotychczasowa produkcja była kontynuowana w zakresie zastawy stołowej, z nastawieniem głównie na porcelanę gastronomiczną i dla potrzeb armii, oraz porcelany technicznej i elektrotechnicznej.
Jak widać produkowano również płytki. Cała historia fabryki z Chodzieży w źródłach. Pan Tomasz znalazł jeszcze inna płytkę. Natomiast Pani Maja Nowakowska przesłała jakiś fragment sygnatury. Niestety tych sygnatur jeszcze nie rozszyfrowałem.

IMG_20240810_191242.jpg
IMG_20240804_215556.jpg


Dziękuję serdecznie za pomoc... Może ktoś spotkał się z takimi sygnaturami?

Pozdrawiam.

Źródła
# Polskie fabryki porcelany Ćmielów i Chodzież
# Link do zdjęcia fabryki w Chodzieży. Allegro
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Korzenie radomskiej fabryki płytek ceramicznych sięgają 22 października 1896 r., kiedy to z siedzibą w belgijskim Liege powołana została firma pod nazwą „Towarzystwo Akcyjne Płytek Ceramicznych w Warszawie” (od 22 sierpnia 1912 r. spółka zmieniła nazwę na „Towarzystwo Akcyjne Płytek Ceramicznych MARYWIL”).
O dalszych losach spółki, możecie przeczytać w udostępnionych źródłach.
Dlaczego Marywil? Podczas jednego ze spacerów w poszukiwaniu cegieł natknąłem się na resztki chlewu, stajni czy czegoś w tym rodzaju. Teren powojskowy, okolice lotniska. Trudno jest jednoznacznie określić czym były te ruiny i z którego okresu. Na mapach lotniska nie figurują tam żadne obiekty. (*)

IMG-20240810-WA0000.jpg


Zatem kiedy został zbudowany ten obiekt? I tutaj może udzielić nam odpowiedź niewielki detal na kamionkowych elementach tam się znajdujących.
A mianowicie sygnatura S MARYWIL

IMG_20240809_103047.jpg
IMG_20240809_103534.jpg
IMG_20240809_092101.jpg


Nie wydaje się możliwym, by była to sygnatura przedwojenna, chociaż taki asortyment fabryka oferowała.

IMG_20240823_001131.jpg


Również jest mało prawdopodobne by była to powojenna, gdyz zakład nosił wtedy nazwę Radomskie Zakłady Materiałów Ogniotrwalych. Najbardziej prawdopodobne jest, że sygnatura dotyczy okresu II wojny światowej gdy fabryka nosiła nazwę: Marywil Schamotte- und Steinwarenfabrik.
Oczywiście jest jeszcze możliwość, że S w sygnaturze dotyczy filii zakładu w Suchedniowie, a nie Schamottefabrik. Sprawa do rozstrzygnięcia. (?)

Ciekawostką jest, że właściciel i udziałowca fabryki Stanisław Burtan, był także udziałowcem fabryki porcelany w Chodzieży i Ćmielowie. A w czasie II wojny światowej współorganizował konspiracyjne Stronnictwo Pracy w Krakowie. Zmarł w 1940 r.

IMG_20240823_001206.jpg


Cały życiorys Stanisława Burtana również dostępny w źródłach.

Pozdrawiam.


Źródło:
# Marywil, historia wykładana płytkami
# Fabryka Płytek Ceramicznych Marywil
# Zakłady porcelany w Chodzieży i Ćmielowie
# Klepsydra Stanisław Burtan
# Rodzina Burtanów
(*) Mapa w posiadaniu Michała Skibińskiego SKE Dąbrowa
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Firma Villeroy & Boch przejmuje fabrykę w Merzig w roku 1879 i staje się największym producentem płytek podłogowych na świecie. Właśnie skruszoną płytkę z fabryki w Merzig znalazłem w Pile w okolicy zalesionej stacji przetokowej.

IMG_20240829_093148.jpg
IMG_20240829_093143.jpg
IMG_20240829_131318.jpg
IMG_20240829_131323.jpg
IMG_20240829_131405.jpg
IMG_20240829_131434.jpg


A tak oddział firmy w Merzig opisany jest w historii Villeroy&Boch, całość jak zwykle udostępniam w źródłach.
...Villeroy & Boch przejmuje i modernizuje fabrykę wyrobów ceramicznych w Merzig, gdzie wprowadza na rynek kolejną nową gamę produktów – artystyczne wyroby z terakoty. Kierownictwo pracowni terakoty przejmuje profesor Alexander Schmidt z Turyngii. Jednocześnie technicy z powodzeniem ulepszają materiał, tak aby jego wytrzymałość i odporność na warunki atmosferyczne przewyższały właściwości innych materiałów budowlanych, nawet kamienia naturalnego. Ta ozdoba budowlana znana jako terakota jest sprzedawana na całym świecie i wykorzystywana przede wszystkim w prestiżowych obiektach, takich jak rezydencje, katedry, banki i zamki..
Ciekawy artefakt z tej firmy wpadł mi w oczy podczas weekendowego wyjazdu do Torunia. Płytka w tunelu na dworcu PKP. Ciekawe jaka firma wyprodukowała płytki na pilskim dworcu?

IMG-20240829-WA0016.jpg


Na koniec jeszcze reklama firmy z aukcji portalu eBay.

s-l1200 (1).jpg


Pozdrawiam. cdn.

Źródła:
# Historia firmy Villeroy&Boch
# Reklama Villeroy&Boch, eBay
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Z Dolnika, gdzie 5 lat temu rozebrano piec kaflowy, dzięki uprzejmości Pana Adriana Sawa, otrzymałem fizyczne potwierdzenie powiązań Emila Conradta z fabrykami z Velten. A mianowicie na kaflach z tego pieca widnieje sygnatura Emil Conradt. Ofenfabrik Grunau und Velten. Betrib Grunau. Dziękuję serdecznie.

IMG_20240828_130355.jpg
IMG_20240828_130420.jpg
IMG_20240828_124318.jpg


Wracając do ostatniej wyprawy. Znalazłem również dwie sygnowane cegły szamotowe. Jedna z nich to element wypełnienia szamotowego z pieca przemysłowego. Trochę dziwne, że znajdował się on na byłym dworcu przetokowym. W miejscu znaleziska było też mnóstwo szlaki. Jedynym na dzień dzisiejszy wytłumaczeniem tego faktu może być to, że szlakę i zużyte elementy pieca wywieziono w to miejsce z warsztatów naprawczych. Czy element jest z roku 1944? Być może. Sygnatura: EISSTOCK-COLD... S 262-1-44.

IMG-20240723-WA0049.jpg
IMG-20240723-WA0053.jpg
IMG-20240723-WA0048.jpg

Kupiec tekstylny Paul Eismann i mistrz kowalstwa Arno Stockmann założyli w 1898 roku swoje przedsiębiorstwo, które od 1924 roku nosiło nazwę Eismann & Stockmann Colditzer Schamotte- und Dachsteinfabriken GmbH.

IMG_20240901_040450.jpg


Do 1945 roku fabryka produkowała cegły szamotowe do przemysłowych instalacji spalania, materiały budowlane do pieców pokojowych, pieców przenośnych i piekarników, a do 1941 roku dachówkę. Była to wiodąca niemiecka specjalistyczna fabryka szamotu ceramicznego.

A druga cegła? Opiszę ją następnym razem.

Pozdrawiam.

Źródła:
https://www.colditz-erleben.com/seite/5 ... chter.html
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Zatem przenieśmy się w czasie i przestrzeni do Żarowa. Pan Carl Friedrich von Kulmiz podczas prac przy pierwszej linii kolejowej na Śląsku, odkrywa między innymi bogate złoża białej i sinej gliny. Odkrycie to sprawia, że zakłada on w 1850 roku fabrykę materiałów szamotowych. I właśnie obiecana w poprzednim wpisie cegła, to cegła szamotowa z tej fabryki. Sygnatura C. KULMIZ

IMG_20240829_095251.jpg
IMG_20240829_095519.jpg
IMG_20240830_165249.jpg


Czy przedsiębiorstwa Pana Carla uczestniczyły również w budowie linii kolejowych przechodzących przez Piłę? Być może... Jak zwykle dla zainteresowanych historia fabryki i biogram właściciela w źródłach.
Miłej lektury.

Źródła:
# fabryka-maszyn-c-kulmiz-g-m-b-h-w-zarowie
# Carl Friedrich von Kulmiz.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

W okolicy budynku zaznaczonego przeze mnie na zdjęciu lotniczym z 1944 roku można znaleźć mnóstwo różnego rodzaju odłamków materiałów budowlanych.

IMG_20240907_222431.jpg


Obiekt zbudowany w latach 30. Data ukończenia budowy tzw. koszarów Darjesa widnieje na pamiątkowym kamieniu (kwiecień 1932 r.).

IMG_20240903_084420.jpg


Wydaje się, że dach jest naprawiany współczesnymi dachówkami, lecz w okolicy znalazłem starą połamaną dachówkę o sygnaturze DENBERGER TONWERKE SEIDE.

IMG_20240903_110857.jpg
IMG_20240903_110949.jpg
IMG_20240903_110943.jpg
IMG_20240903_110938.jpg


Chodzi zapewne o fabrykę w Zawiłowie (Seidenberg) Seidenberger Tonwerke GmbH.

IMG-20240903-WA0019.jpg
IMG_20240907_223512.jpg


Pozdrawiam.

Źródła:
https://dachziegelarchiv.de/kat_thumbs. ... ssbildview
https://dachziegelarchiv.de/seite.php?k ... ssbildview
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

IMG_20240912_160500.jpg


W tej okolicy znajduje się sporo połamanego materiału budowlanego, powstalego po remontach pobliskich kamienic, np. fragmenty sygnatur zachowanych na połamanych dachówkach.

1. Dachówka z Bolesławca, sygnowana 4.9 8 R BUNZLAUER B.

IMG-20240907-WA0013.jpg


Wydaję się, że producentem była firma "Bunzlauer Thonwerke Gmbh".

IMG-20240907-WA0017.jpg
IMG-20240907-WA0016.jpg


Bolesławiec był znaczącym ośrodkiem ceramiki przemysłowej. Z ciekawostek można nadmienić, że w 1921 roku w Bolesławcu wypalano monety zastępcze z tamtejszej brązowej glinki

IMG_20240912_151125.jpg
IMG_20240912_151150.jpg


(w zakładzie o nazwie: Bunzlauer Keramische werkstatten Reinhold & Co.), a projektantem tych monet był Wilhelm Waldeyer.

2. Fragment dachówki sygnowany "HUBENER...THENO..."

IMG-20240907-WA0006.jpg


Chodzi zapewne o fabrykę dachówek i cegielnię HR Hübenera z Rethenow.

79240.jpg


A jak tam Wasze poszukiwania?

Źródła:
# Monety zastępcze z Bolesławca
# Bunzlauer Thonwerke Gmbh, Dachziegelarchiv
# HR Hübener Rathanow, Dachziegelarchiv
# Mapa Schneidemuhl 1935
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Szybki rzut okiem na powojenne sygnatury:

1. Lode to znany producent cegieł, którego siedziba znajduje się w Warszawie, a zakłady produkcyjne zlokalizowane są w Polsce i na Łotwie.

IMG_20240918_215730.jpg
IMG_20240918_215457.jpg


2. LZMO. Lubuskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych -tych cegieł szamotowych jest sporo, między innymi zostały wykorzystane do budowy harcówki przy al. Niepodległości.

IMG_20240915_102816.jpg
IMG_20240915_102827.jpg


3. Cegielnia WYSOKA.

IMG_20240916_125653.jpg
IMG_20240918_214327.jpg


4. Koszalińskie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej "Zamkowa".

IMG_20240916_132549.jpg
IMG_20240918_214302.jpg


5. Cegielnia KOTUŃ. Cegły użyte do budowy garażu przy ul. Krzywej.

IMG_20240917_123046.jpg
IMG_20240918_204040.jpg


Pozdrawiam.
Screeny map ze strony:
https://pila.e-mapa.net/mobile/
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Zanim pójdziemy dalej kilka sprostowań. Pan Maciej Ceglinski wyłowił z Wisły płytkę i umieścił jej zdjęcie w grupie FB "Cegły z sygnaturami" oto ona i płytka znaleziona w Pile przez Pana Tomasza Długaszewicza.

IMG_20240810_191242.jpg
FB_IMG_1727383452419.jpg


I wydaje się, że zagadka się wyjaśniła. Płytka ceramiczna z zakładów „Dziewulski i Lange” z Opoczna. Czy było to w okresie II wojny światowej i okupacji niemieckiej, gdy fabryka kontynuowała działalność, czy wcześniej w ramach importu.. nie wiadomo.

IMG_20240926_231533.jpg


Druga sprawa to cegła z sygnaturą młotka. Wydaje się, że intuicja nie zawiodła i ta piaskowo-wapienna cegła pochodzi z cegielni w Hammer. Udałem się na teren przy cegielni i znalazłem sporo pokruszonych cegieł z tym symbolem.

IMG_20240926_171245.jpg

IMG_20240926_123515.jpg
IMG_20240926_123622.jpg
IMG_20240926_125247.jpg
IMG_20240926_123902.jpg
IMG-20240926-WA0013.jpeg
IMG-20240926-WA0015.jpeg


W książce z 1922 roku pt. "Heimatbuch des Kreises Dt. Krone" wydrukowanej przez "Grenzwach G.m.b.h., Dt. Krone - Schneidemühl"...

IMG_20240926_235252.jpg


... możemy przeczytać:
Hammer to osada państwowa licząca 600 mieszkańców, położona na wysokości 70 m n.p.m. Posiadłość położona jest na wzgórzu zwężającym dolinę Lachotke, niedaleko ujścia jeziora Hammersee. Na pobliskich łąkach występują złoża wapna, dlatego w ostatnich latach funkcjonowała tu 1 fabryka cegły wapienno-piaskowej, 2 fabryki wapna (kamieni wapiennych) i 1 fabryka nawozów wapiennych.

IMG_20240926_231719.jpg


Pozdrawiam. Oczywiście w źródłach całość książki i krótka historia fabryki z Opoczna.


Źródła:
# Cegły z sygnaturami
# Jan Dziewulski - Wikipedia
# Tutaj można ściągnąć Pdf "Heimatbuch des Kreises Dt. Krone"
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Szukając tych okruchów historii naszego miasta, można poczuć się jak na badaniach archeologicznych. Znajdujesz stertę odłamków

IMG_20240925_104708.jpg
IMG_20240925_100654.jpg


i przeglądasz bacznie czy któryś nie jest sygnowany... następnym etapem jest dopasowanie tych ułomków i znalezienie fabryki, która je wyprodukowała. Dobrze, że w źródłach niemieckojęzycznych temat dachówek jest ładnie opracowany. To jest wielkie ułatwienie. A oto wyniki moich ostatnich poszukiwań. Lokalizacja, zdjęcie i opis:

1. Pogalewo Wielkie. Poguler Verblend- und Dachsteinwerke GmbH

IMG_20241001_220143.jpg
IMG-20240925-WA0008.jpg
IMG-20240925-WA0006.jpg
IMG-20240925-WA0011.jpg



2. Dampfziegelei und Thonwerk Hennigsdorf Aug. Burg AG, Hennigsdorf (lokalizacja j.w.)

IMG-20240925-WA0004.jpg
Hennigsdorfer_1903_11~03.jpg
IMG_20241001_211830.jpg



3. Martini Soemmerda -Dachziegel-Fabriken H. Martini jr.

IMG_20241001_220103.jpg
IMG-20240916-WA0015(1).jpg
IMG-20240916-WA0016(1).jpg



4. Jakubowskiego i Gruenberga. Budy – Schildberg, Poznań

IMG_20241001_220226.jpg
IMG_20241001_114749.jpg
Jakubowski_titel.jpg


Jest jeszcze kilka miejsc, potencjalnie ciekawych gdzie można znaleźć takie okruchy... Pozdrawiam


Źródła:
# Poguler Verblend- und Dachsteinwerke GmbH
# Martini Soemmerda -Dachziegel-Fabriken H. Martini jr.
# Jakubowskiego i Gruenberga. Budy – Schildberg, Poznań
# Dampfziegelei und Thonwerk Hennigsdorf Aug. Burg AG, Hennigsdorf
# Mapa użyta przy lokalizacji
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Jak widać historia tego miasta to nie tylko to co jest sygnowane Piła, Schneidemühl. Jako, że takie przedmioty budzą większe zainteresowanie kolekcjonerów i regionalistów... powróćmy na chwilę do wątków czysto "pilskich".
Jak już wspominałem w ofercie sklepu Fischer & Tschuschke, były w sprzedaży piece kaflowe. Wtedy nie mogłem znaleźć zdjęcia które by pokazywało ten sklep z szyldem. Przeglądając album Artura Tabora "Z bliska i z daleka. Piła i okolice.", znalazłem fotografię z wyścigu kolarskiego (1926? Na forum też jest ale pod datą 1925) na którym ten szyld jest widoczny.

IMG_20241003_125122.jpg


Prezentuję również zdjęcie popielniczki reklamującej firmę z kolekcji Pana Dariusza Górznego.

IMG_20241003_090407.jpg


Pilskim sprzedawcą kafli piecowych, był także już wspomniany - Wilhelm Schulz, który sprzedawał wyroby z fabryki w Vietz (Witnicy). Znalazłem artefakt z tego sklepu z opisem Schneidemühl.

expo-51-1024x734.jpg


A teraz do sygnatur. Na terenie kompleksu zabytkowej parowozowni jest niepozorny budynek, magazyn smaru. Na jednej z jego cegieł znajduje się sygnatura 18/9. Wygląda to na datę dzienną. 18 września a którego roku?

IMG_20241003_103957.jpg
IMG_20241003_104901.jpg


W spisie zabytków czytamy, że przyległą wieżę wodną (prostokątna) ze stacją pomp zbudowano w 1870 roku, zaś wieże obok w 1890-91 roku. W którym etapie rozbudowy stacji powstał magazyn smarów? A może 18/9. to jakiś zapis daty rocznej ...1890?

IMG_20240918_121623.jpg
IMG_20240918_121701.jpg
IMG_20240918_121807.jpg


Pozdrawiam


Źródła:
https://miastowirtualne.pila.pl/rejon-pilskiego-dworca
http://schneidemuehl.net/index.php/erinnerungsexponate
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Powrócę do pierwszej cegły z sygnaturą, od której zaczęła się moja przygoda z pilskimi sygnaturami: W 13/8/88

IMG_20240605_150137.jpg


Otóż taka ciekawostka. Dzisiaj na stronie FB "Cegły z sygnaturami" znalazł się wpis:

IMG_20241006_211447.jpg


Przybliżam zdjęcie i oto jaki widok...

IMG_20241006_203358.jpg

W 13/3/40 na cegle z Zamku Królewskiego w Warszawie.

Ciekawa zbieżność. Pozdrawiam.


Źródło:
https://www.facebook.com/share/p/g15qC623Qfa5NgPh/
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Kilka kolejnych sygnatur znalezionych w Pile.

ŁPCB Łódzkie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej, działające od 2003 roku obecnie nie istnieje, znaleziona przy drodze na majątek Wiesenthal.

IMG_20241015_205650.jpg


Cegła VIW 138 na garażu przy ul Krzywej.

IMG_20241015_224219.jpg
IMG_20241015_224309.jpg


Cegła Wienerberger. Stare austriackie przedsiębiorstwo, które zakupiło kilka zakładów w Polsce w latach 90, cegła wydaje się współczesna. Znaleziona w krzakach za bocznicą Chemiteksu.

IMG_20241015_223356.jpg


Cegły sygnowane E/II/4 na budynku restauracji Stajnia.

IMG_20241015_223458.jpg
IMG_20241015_223522.jpg


Cegły Polna, PZCB Piła Zakład 1 w okolicach budowanej drogi na Staszycach.

IMG_20241015_223612.jpg
IMG_20241015_223540.jpg
IMG_20241013_101303.jpg


Skrawek dachówki sygnowanej STURM. Zapewne chodzi o zakład już wcześniej opisywany. Lokalizacja jw.

Sturm_1926_titel.jpg
IMG_20241015_213406.jpg


Płytki podłogowe z Fabryki Utzschneidera & Ed. Jauneza. Zakład został założony w 1865 r. w Saargemünd w Lotaryngii przez Eduarda Jaunez przy udziale powstałej już w 1775 fabryki założonej przez Bawarczyka Paula Utzschneidera (działającej jako Utzschneider & Cie). Zajmowała się produkcją wyrobów ceramicznych. Płytka datowana na okres 1890-1919. Płytki znalezione na wysypisku przy ul. Polnej.

IMG_20241015_223316.jpg
IMG_20241010_135116.jpg
IMG_20241010_132212.jpg
IMG_20241015_223705.jpg
IMG_20241014_200116.jpg


Cegły sygnowane 205/1 i 2II/II na terenie dworca, przy ruinach węglowni. Nr 8 (Bekohlungsanlage) na zdjęciu lotniczym z września 1944 roku.

IMG_20241015_224904.jpg
IMG_20241015_224935.jpg
IMG_20241015_225038.jpg
IMG_20241015_230536.jpg


Pozdrawiam
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

W katalogu z targów w 1911 roku w Świdnicy firma Mosaikplatten-Fabrik Dt.-Lissa, tak reklamowała swoje wyroby.
Panele mozaikowe kwaso- i mrozoodporne, spiekane, płytki podłogowe do korytarzy, kuchni, łazienek, piwnic, werand, rzeźni, mleczarni, stajni, korytarzy, sklepów, kościołów, szpitali, hal itp.
Wzory w najniższych cenach. Nieograniczona trwałość.
IMG_20241019_211002.jpg


Najprawdopodobniej płytka znaleziona przy ul. Chopina w Pile pochodzi z tych zakładów.

IMG_20241019_150702.jpg


30 września 1889 roku w Leśnicy pod Wrocławiem powstała fabryka ceramiczna Mosaikplatten-Fabrik Deutsch Lissa. Pod tą nazwą działała do 1922 roku, kiedy to została przejęta przez firmę z Mettlach, w wyniku czego doszło do zmiany nazwy zakładu na Villeroy und Boch, Keramische Werke AG, Deutsch Lissa.

Wroclawskie_Zaklady_Materialow_Ogniotrwalych_dawne_ul_Ratynska_Wroclaw_6776647.jpg
Wroclawskie_Zaklady_Materialow_Ogniotrwalych_dawne_ul_Ratynska_Wroclaw_6776648.jpg


Na razie jest to moja hipoteza badawcza, bo sygnatura LISSA 1-4 może odnosić się też do Leszna. Jak znajdę coś na ten temat więcej, dam znać.


Źródła:
https://historia-swidnica.pl/wystawa-rz ... lu-1911-r/
https://zapomniany-wroclaw.blogspot.com ... snica.html
https://polska-org.pl/519173,Wroclaw,Wr ... dawne.html
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Witam.
Przechodząc ulicą zauważyłem wybudowane pomieszczenia gospodarcze z czerwonej cegły. To chyba już stało się jakimś rytuałem, że w takim wypadku podchodzę i oglądam budynek dookoła. Dziękuję Pani, jednej z lokatorek, która akurat była w pobliżu i wyraziła zgodę na dokładne obejrzenie tego budynku.

IMG_20241020_124304.jpg
IMG_20241020_124216.jpg


Okazało się, że zbudowany jest z cegły powojennej, ozdobionej kilkoma sygnaturami 13-85, druga to 85Z i trzecia najciekawsza Pilskie ZCB ceg. Fabryczna.

IMG_20241022_002552.jpg
IMG_20241020_123921.jpg
IMG_20241020_143429.jpg


Zatem Pilskie Zakłady Ceramiki Budowlanej, niegdyś prężne przedsiębiorstwo, które jak wynika z pieczątki, miało swoją siedzibę pod adresem ul. Buczka 1.

IMG_20241006_173701.jpg


Przy okazji wyjaśniła się sprawa cegły o sygnaturze CEGLIN. W książce "Historia zabudowy Chodzieży" wydanej w 2008 r. (autor Roman Kabat) na str. 191 możemy przeczytać:
znajdujemy budynek byłej cegielni "Ceglin". Obiekt ten dawniej określany był jako ulica Młyńska 5, potem ulica Buczkowska obecnie Topolowa 4. Został wybudowany na przełomie XIX i XX wieku. Niektóre źródła podają jako datę wybudowania cegielni rok 1912. Właścicielem jej był Max Retzlaff, w roku 1924 własność przejmuje Firma H. Cegielski Poznań, a krótko przed 1939 rokiem handlowiec Marian Dankowski. W roku 1948 cegielnia została upaństwowiona. Cegielnia należy do Pilskich Zakładów Ceramiki Budowlanej. Produkuje do końca lat 80-tych ub. wieku. W ostatnich latach produkcję cegieł utrudniał brak surowca, po wyczerpaniu własnych zasobów. Nie pomogła nawet budowa kolejki przemysłowej poprowadzonej przez las miejski w roku 1958 do cegielni Piaskowa. Ze złóż tej cegielni czerpano glinę do końca produkcji w Ceglinie. Po wschodniej stronie głównego budynku cegielni znajdował się jeszcze w latach 1970-tych ub. wieku budynek biurowy cegielni, zamieniony po 1950 roku na mieszkalny. Obecnie już rozebrany. Budynki oznaczone numerami 1 i 6 oraz cegielnia "Ceglin" znajdują się pod opieką konserwatora zabytków.
IMG_20241020_143220.jpg


Pozdrawiam.
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

Skoro wątek jest o sygnaturach w budownictwie nie sposób nie wspomnieć o szynach kolejowych, które były wtórnie wykorzystywane w tym celu. W latach 70 XIX wieku, kolej niemiecka, zaczęła ujednolicać wykorzystywane szyny. Wcześniej szyny były produkowane w około 180 wersjach. W wyniku tych działań na początku XX wieku doszło do znormalizowania wymiarów szyn do 17 wersji. Wymienione szyny zapewne wróciły do hut, ale nie wszystkie. Część została wykorzystana w budownictwie kolejowym, wojskowym jak i cywilnym. Przykładowo w Pile zachował się mur przy ul. Poznańskiej który wsparty jest takimi szynami. Sygnatury od 1869 do 1890 roku. Oto sygnatury, które udało mi się odczytać:

Phoenix 1869
Phoenix AG für Bergbau und Hüttenbetrieb, koncern górniczo-hutniczy powstaly ze spólki akcyjnej założonej w 1852 roku w Eschweiler-Aue, w Nadrenii.

IMG_20241023_090431.jpg
IMG_20241023_090410.jpg
IMG_20241023_090319.jpg


AH 68
Produkt Huty Królewskiej, najstarszej huty pod względem produkcji szyn kolejowych na ziemiach polskich. Huta swoją działalność zapoczątkowała w 1802 r. Po raz pierwszy w swojej produkcji uwzględniła szyny kolejowe w roku 1843, oczywiście były to szyny żelazne. W 1862 otwarto nowoczesną walcownię szyn (jak na ówczesne czasy), w której produkowano już szyny stalowe według profilu opracowanego przez Charlesa Vignolesa, czyli takie, które w swojej unowocześnionej formie przetrwały do dnia dzisiejszego i stanowią podstawowy profil współczesnych szyn kolejowych. Przy hucie zlokalizowano osadę górniczą nazwaną Królewska Huta - stąd nazwa. W 1934 r. osada ta stała się częścią Chorzowa.Szyny stalowe produkowane w hucie początkowo cechowano skrótem A.H. (od Alvenslebenhütte) i dwucyfrową końcówką roku produkcji (np. A.H. 72, A.H. 74, A.H. 81), później nazwą KÖNIGSHÜTTE (do roku 1918 i w czasie okupacji niemieckiej w czasie II w. św)
FB_IMG_1729688860635.jpg


HB&HV 1869
HB&HV 1871
HB&HV 1889

Hörder Bergwerks- und Hütten-Verein
założone w 1852 roku w Hörder (od 1928 dzielnica Dortmundu) jedno z pierwszych przedsiębiorstw hutniczych w Zagłębiu Ruhry.

IMG_20241020_102527.jpg
IMG_20241020_102503.jpg
IMG_20241020_101913.jpg
IMG_20241020_101835.jpg


G.H.HUTTE 1871
Stowarzyszenie akcyjne Gutehoffnungshütte AG zajmujące się działalnością górniczą i hutniczą w Sterkrade, Oberhausen. Założone w 1808/10. W latach 1851-55 jako związek kupował duże ilości surówki koksowniczej od Eintrachtshütte Hochdahl. Gutehoffnungshütte zostaje wchłonięty przez firmę MAN GHH, siedziba firmy zostaje przeniesiona do Monachium.

IMG_20241020_101542.jpg


HOERDER 1881
Hörder Verein jest jedną z pierwszych hut w Zagłębiu Ruhry, w której oprócz produkcji i dalszej obróbki stali zrealizowano także etap produkcji surówki. Pierwszy wielki piec powstał w 1854 r. Wkrótce pojawiły się trzy kolejne, tak że w latach 1855/1856 około 1200 pracowników było w stanie wyprodukować 22 750 ton surówki rocznie – w sumie w Hörder Verein pracowało około 2100 pracowników.
IMG_20241020_101724.jpg
IMG_20241020_101730.jpg


RSW 1890
Rheinische Stahlwerke AG. Zakład powstał w 1870 roku. W 1872 roku został przemianowany na Rheinische Stahlwerke, a siedzibę przeniesiono do Meiderich

IMG_20241020_102316.jpg


FRIEDENSHUTTE
dzisiaj Nowy Bytom. Huta Friedenshütte została zbudowana w 1840 roku przez Moritza Friedländera, Simona Loewy'ego i Davida Loewenfelda. W 1851 roku dzieło kupił hrabia Renard.

IMG_20241020_102132.jpg


Nie wszystkie sygnatury udało mi się odczytać. Szyny wymagają odświeżenia i działań konserwatorskich. Jak widać w budowie wykorzystano różnorodny materiał, wydaje się to działaniem celowym. I tak się złożyło, że dzisiaj mamy małe niepozorne muzeum szyn kolejowych na wolnym powietrzu w Pile...tylko kto o tym wie?

IMG_20241020_105412.jpg



Źródła:
https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.p ... 7&start=10
https://de.wikipedia.org/wiki/Nowy_Bytom
https://www.bazakolejowa.pl/index.php?d ... NI7wQH-_GA
https://de.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6rd ... ten-Verein
https://de.wikipedia.org/wiki/Rheinstahl
https://walzzeichen.de/walzeichen-g-h-hutte/
Kapralq
MODERATOR
Posty: 129
Rejestracja: 13 sty 2024, 22:05
Polubił: 14 razy
Polubiono: 41 razy

Re: Sygnowane cegły, kafle i inne wyroby związane z budownictwem

Post autor: Kapralq »

W książce "Piła na zdjęciach lotniczych 1914-45" (autorstwa Macieja Usurskiego i Rafała Ruty) możemy przeczytać o cegielni Nowy Kamerun.
...cegielnia Nowy Kamerun funkcjonowała przy ulicy Bydgoskiej. Pierwszymi znanymi właścicielami zakładu, wymienionymi w księdze adresowej z 1896 r., byli Klara Schulz i mistrz murarski Franz Kopitsch z Nakła.
IMG_20241023_223718.jpg
IMG_20241023_220732.jpg

Przy cegielni już wówczas stały dwa domy, w których mieszkali pracownicy. Przed 1914 r. firmę przejął radny miejski Hermann Hoffmann, a po jego śmierci zakład prowadziła wdowa.
Przed 1914, pomiędzy 1901-05, bo w książce adresowej z 1905 roku widnieje już Pan Hoffmann, a w książce z 1901 jest bez zmian. Widać także, że w tym czasie istnieją dwie cegielnie Neu Kamerun. 1 i 4. Właścicielem tej drugiej jest w 1901 r. Karol Stoeber, zaś w 1904 Ernst Hoepffner.

IMG_20241023_220147.jpg
IMG_20241023_220621.jpg

Ostatnim właścicielem był kupiec Walter Michalik. Ciekawostką jest fakt, że w latach 30. ubiegłego wieku zakład oprócz cegieł produkował specjalny, opatentowany rodzaj pustaka nazywany Aristosem.
Walter Michalik przez jakiś czas prowadził interes z wdową pana Hoffmanna. Taką informację znajdziemy w książce adresowej
w 1934 r. Co ciekawe jest tam już tylko jedna cegielnia Nowy Kamerun. W 1941 roku w książce telefonicznej znajdziemy Waltera Michalika jako jedynego właściciela tej cegielni.

IMG_20241023_220500.jpg
IMG_20241023_231448.jpg


I jeszcze kilka słów o wspomnianym pustaku "Aristos" z literatury branżowej "DER BAUINGENIEUR" sierpień 1927 r. (Pdf w źródłach).
Metoda konstrukcyjna Aristos swoje początki zawdzięcza chęci budowania jak najbardziej stabilnego i zatrzymującego ciepło przy jak najmniejszym nakładzie materiału, pracy i czasu. Cegły Aristos to otwarte, perforowane, ale zamknięte ze wszystkich stron w murze, nośne pustaki o znacznie większych wymiarach niż zwykłe cegły. Istnieją trzy kształty: kratownica Aristos 25 X 25 X 14,2 cm i płoza Aristos 12 X 25 z tymi samymi, ale pionowo ciągłymi wgłębieniami. Z tych trzech kształtów można budować wszystkie ściany, z wyjątkiem ścian podwójnych z warstwą powietrza pomiędzy, dla których wykonywane są specjalne panele Aristos 12X25X22 cm. Murowanie odbywa się w ten sposób, że murarz chwyta cegły jedną ręką za pomocą specjalnego, opatentowanego uchwytu blokującego, zamyka ich wgłębienia od czoła, a następnie uszczelnia je w rozszerzonej zaprawie cementowej. ...Pomimo wszystkich zalet materiału ceglanego, puste przestrzenie zapewniają dobrą izolację przed zimnem, ciepłem, wilgocią i dźwiękiem. Uchwyt zamykający pozwala murarzowi z łatwością ułożyć 200-300 kratownic Aristos w ciągu 8 godzin, co odpowiada 800-1200 normalnym cegle. Oznacza to oszczędność znacznej ilości pracy i szybki postęp prac budowlanych. Ściany Aristos wysychają szybciej niż ściany z litego kamienia; Dzięki temu do wybudowanych z nich domów można wprowadzić się wcześniej. Niska waga kamieni Aristos skutkuje oszczędnościami w kosztach transportu, niskimi obciążeniami podłoża, filarów, belek, nadproży okiennych itp. Sposób budowy wynika również z tego, że szczególnie nadaje się do dodawania kondygnacji budynków. Cegły Aristos produkowane są w kilkuset cegielniach, główna siedziba firmy budowlanej mieści się w Berlinie-Südende.

Na wysypisku gruzu w okolicach ul. Bydgoskiej znalazłem uszkodzonego pustaka sygnowanego Aristos AZW Neu Kamerun (Aristos ? ZiegeleiWerke ?), czyli pilska cegielnia była jedną z kilkuset cegielni produkujących ten asortyment.

IMG_20241024_010517.jpg
IMG_20241024_010447.jpg

Pozdrawiam

Ps. W książce "Piła na zdjęciach lotniczych 1914-45" na str. 171 znajdziecie więcej informacji na temat położenia opisanej cegielni.

Źródła:
Książki adresowe Schneidemühl 1896, 1901, 1905, 1934
Książka telefoniczna 1941
https://weimar.bundesarchiv.de/DE/Conte ... cationFile
ODPOWIEDZ

Utwórz konto lub zaloguj się, aby dołączyć do dyskusji..

Musisz być zarejestrowanym użytkownikiem, aby móc opublikować odpowiedź.

Utwórz konto

Zarejestruj się, aby dołączyć do Nas!
Zarejestrowani użytkownicy, mają dużo więcej przywilejów, związanych z użytkowaniem forum.
Rejestracja i korzystanie z forum jest całkowicie bezpłatne.

Zarejestruj się

Zaloguj się