Ostdeutsche Albatros Werke
: 10 lip 2005, 17:42
Fabryka samolotów Ostdeutsche Albatros Werke (Wschodnioniemieckie Zakłady Albatros, w skrócie OAW) została założona w 1913 r. Znajdowała się ona przy ul. Lotniczej, na terenie dzisiejszego lotniska. Była ona filią zakładów Albatros – Werke GmbH w Berlinie – Johannisthal. Pilska fabryka była jednym z największych zakładów produkcji sprzętu lotniczego w Niemczech. W latach I wojny światowej zatrudniała ona ok. 2500 robotników (dla porównania – w RAW [późniejsze ZNTK] pracowało wówczas ok. 2000 osób). Wśród nich było wielu Polaków, m.in. robotników przymusowych z terenu Wielkopolski i zaboru rosyjskiego. Miesięcznie wytwarzano tu ok. 100 samolotów myśliwskich i bombowych. Poniżej krótki przegląd najważniejszych typów samolotów budowanych w OAW:
Albatros C.I – dwupłatowy samolot wywiadowczy, produkowany w latach 1915-16 w zakładach w Johannisthal w łącznej liczbie 744 sztuk. W OAW zbudowano zaledwie jeden egzemplarz wzorcowy, nie podejmując przewidzianej tam produkcji seryjnej.
Albatros C.XII – samolot wywiadowczy, będący rozwinięciem konstrukcji samolotu rozpoznawczo – bombowego C.X. Był to jedyny samolot, którego konstrukcję opracowano w OAW. Twórcami prototypu oblatanego na początku 1918 r. byli inżynierowie Robert Thelen i Schubert. Zastosowano w nim owalny, opływowy kadłub o konstrukcji półskorupowej. Produkcja tych maszyn była prowadzona w Pile oraz na licencji w zakładach Bayerische Flugzeug Werke i Linke Hoffmann Werke. Łącznie zbudowano ok. 100 maszyn. Na przełomie 1918 i 1919 roku wyprodukowano kilka samolotów dla polskiego lotnictwa – 8 eskadry wywiadowczej i 1 eskadry wielkopolskiej. Maszyny te brały udział w wojnie polsko – bolszewickiej.
Albatros D.I/D.II – dwupłatowy samolot myśliwski, mający zastąpić stosowane dotychczas użytkowane samoloty typu Fokker E.III. Ta konstrukcja Roberta Thelena i Schuberta została oblatana w kwietniu 1916 r. i już w lipcu weszła do produkcji seryjnej. Samolot posiadał starannie opracowany aerodynamiczny kadłub. Zbudowano tylko około 50 maszyn, ponieważ wkrótce opracowano udoskonaloną wersję nazwaną D.II. Miała ona obniżony górny płat, co poprawiło widoczność z kabiny. Wyprodukowano 275 maszyn typu D.II, m.in. w OAW. Cieszyły się one dobrą opinią wśród pilotów. Na tym samolocie latał Oswald Boelcke, który odniósł na nim 11 zwycięstw.
Albatros D.III – dwupłatowy samolot myśliwski zaprojektowany w pierwszej połowie 1916 r. Był on kontynuacją maszyn typu D.I i D.II. Jego charakterystyczna cecha to dolny płat mający znacznie mniejszą rozpiętość niż płat górny. Płaty były połączone słupkami w kształcie litery V. Prototyp samolotu oblatano we wrześniu 1916 r. Próby wypadły bardzo dobrze. Była to maszyna zwrotna i łatwa w pilotażu. Po wprowadzeniu drobnych poprawek produkcję seryjną prowadzono w latach 1917-1918. Łącznie zbudowano 1340 Albatrosów D.III, głównie w pilskich zakładach. Był to jeden z najważniejszych samolotów myśliwskich I wojny światowej.
Albatros D.V/D.Va – następca modelu D.III. Zmieniono w nim głównie konstrukcję kadłuba (o owalnym przekroju). Zmieniono kształt steru kierunku na zaokrąglony – taki jak w samolotach D.III produkcji OAW. Inaczej rozwiązano również konstrukcję napędu lotek. Zmiany były więc niewielkie. Nowy samolot był lżejszy od swojego poprzednika. Niestety, nie była to udana konstrukcja. Najpoważniejszą wadą było urywanie się dolnego płata. Próbowano temu zaradzić budując mocniejszą wersję D.Va, jednak tej wady nie wyeliminowano aż do końca wojny; mimo to do stycznia 1918 r. zbudowano 900 Albatrosów D.V i aż 1612 Albatrosów D.Va. Na samolocie D.V latał m.in. Manfred von Richthofen, jednak miał on o tej maszynie nienajlepsze zdanie.
Fokker D.VII - najsłynniejszy samolot produkowany w OAW; opis w osobnym temacie.
Zeppelin Staaken R.VI – dwupłatowy samolot bombowy konstrukcji Zeppelin-Staaken-Werke. Należał on do grupy tzw. samolotów olbrzymów (Riesenflugzeuge). Były to wielosilnikowe bombowce oznaczane symbolem R. W latach 1916-17 zbudowano łącznie 18 sztuk tych samolotów, w tym trzy na licencji w OAW.
Układ rozejmowy narzucony Niemcom przez aliantów 11 listopada 1918 r., po przegranej przez nich wojnie, nakazywał tym ostatnim zaprzestanie produkcji samolotów bojowych. Jednak wbrew zakazowi zakłady OAW kontynuowały produkcję, dostarczając samoloty zarówno dla lotnictwa niemieckiego, jak i powstającego lotnictwa polskiego. Zakłady w Pile zostały zamknięte dopiero w 1919 r., na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Część ich budynków przekształcono na fabrykę przerabiającą drewno importowane masowo z Polski. W 1939 r. w jednej z hal byłych zakładów umieszczono obóz dla jeńców cywilnych "Albatros".
Albatros C.I – dwupłatowy samolot wywiadowczy, produkowany w latach 1915-16 w zakładach w Johannisthal w łącznej liczbie 744 sztuk. W OAW zbudowano zaledwie jeden egzemplarz wzorcowy, nie podejmując przewidzianej tam produkcji seryjnej.
Albatros C.XII – samolot wywiadowczy, będący rozwinięciem konstrukcji samolotu rozpoznawczo – bombowego C.X. Był to jedyny samolot, którego konstrukcję opracowano w OAW. Twórcami prototypu oblatanego na początku 1918 r. byli inżynierowie Robert Thelen i Schubert. Zastosowano w nim owalny, opływowy kadłub o konstrukcji półskorupowej. Produkcja tych maszyn była prowadzona w Pile oraz na licencji w zakładach Bayerische Flugzeug Werke i Linke Hoffmann Werke. Łącznie zbudowano ok. 100 maszyn. Na przełomie 1918 i 1919 roku wyprodukowano kilka samolotów dla polskiego lotnictwa – 8 eskadry wywiadowczej i 1 eskadry wielkopolskiej. Maszyny te brały udział w wojnie polsko – bolszewickiej.
Albatros D.I/D.II – dwupłatowy samolot myśliwski, mający zastąpić stosowane dotychczas użytkowane samoloty typu Fokker E.III. Ta konstrukcja Roberta Thelena i Schuberta została oblatana w kwietniu 1916 r. i już w lipcu weszła do produkcji seryjnej. Samolot posiadał starannie opracowany aerodynamiczny kadłub. Zbudowano tylko około 50 maszyn, ponieważ wkrótce opracowano udoskonaloną wersję nazwaną D.II. Miała ona obniżony górny płat, co poprawiło widoczność z kabiny. Wyprodukowano 275 maszyn typu D.II, m.in. w OAW. Cieszyły się one dobrą opinią wśród pilotów. Na tym samolocie latał Oswald Boelcke, który odniósł na nim 11 zwycięstw.
Albatros D.III – dwupłatowy samolot myśliwski zaprojektowany w pierwszej połowie 1916 r. Był on kontynuacją maszyn typu D.I i D.II. Jego charakterystyczna cecha to dolny płat mający znacznie mniejszą rozpiętość niż płat górny. Płaty były połączone słupkami w kształcie litery V. Prototyp samolotu oblatano we wrześniu 1916 r. Próby wypadły bardzo dobrze. Była to maszyna zwrotna i łatwa w pilotażu. Po wprowadzeniu drobnych poprawek produkcję seryjną prowadzono w latach 1917-1918. Łącznie zbudowano 1340 Albatrosów D.III, głównie w pilskich zakładach. Był to jeden z najważniejszych samolotów myśliwskich I wojny światowej.
Albatros D.V/D.Va – następca modelu D.III. Zmieniono w nim głównie konstrukcję kadłuba (o owalnym przekroju). Zmieniono kształt steru kierunku na zaokrąglony – taki jak w samolotach D.III produkcji OAW. Inaczej rozwiązano również konstrukcję napędu lotek. Zmiany były więc niewielkie. Nowy samolot był lżejszy od swojego poprzednika. Niestety, nie była to udana konstrukcja. Najpoważniejszą wadą było urywanie się dolnego płata. Próbowano temu zaradzić budując mocniejszą wersję D.Va, jednak tej wady nie wyeliminowano aż do końca wojny; mimo to do stycznia 1918 r. zbudowano 900 Albatrosów D.V i aż 1612 Albatrosów D.Va. Na samolocie D.V latał m.in. Manfred von Richthofen, jednak miał on o tej maszynie nienajlepsze zdanie.
Fokker D.VII - najsłynniejszy samolot produkowany w OAW; opis w osobnym temacie.
Zeppelin Staaken R.VI – dwupłatowy samolot bombowy konstrukcji Zeppelin-Staaken-Werke. Należał on do grupy tzw. samolotów olbrzymów (Riesenflugzeuge). Były to wielosilnikowe bombowce oznaczane symbolem R. W latach 1916-17 zbudowano łącznie 18 sztuk tych samolotów, w tym trzy na licencji w OAW.
Układ rozejmowy narzucony Niemcom przez aliantów 11 listopada 1918 r., po przegranej przez nich wojnie, nakazywał tym ostatnim zaprzestanie produkcji samolotów bojowych. Jednak wbrew zakazowi zakłady OAW kontynuowały produkcję, dostarczając samoloty zarówno dla lotnictwa niemieckiego, jak i powstającego lotnictwa polskiego. Zakłady w Pile zostały zamknięte dopiero w 1919 r., na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Część ich budynków przekształcono na fabrykę przerabiającą drewno importowane masowo z Polski. W 1939 r. w jednej z hal byłych zakładów umieszczono obóz dla jeńców cywilnych "Albatros".
